Geleneksel Türk Evi Mekân Kurgusunun İslami İçerik Özünde 20. yy. Mimarlığında İncelenmesi

Abstract

İnsanoğlunun varoluşundan itibaren gereksinimi olan barınma mekânı, insanın ihtiyaçları ve düşünce yapısı doğrultusunda biçimlenmiştir. İnsan hayatının her alanını şekillendiren dengeli ve kusursuz bir nizam olan İslam dini özellikle Türk toplumunun mimari yapılarının biçimlenmesinde önemli yer teşkil etmiştir. Türk milletinin inşa ettiği, İslam kültürünün en önemli eserlerinden biri olan Türk evleri bu mimari yapıların en güzel örneklerindendir. Geleneksel Türk Evi, bugüne kadar pek çok bilimsel araştırmanın konusunu oluşturmuş, farklı yönleriyle ve değişik açılardan incelenmiştir ancak araştırmamızda Geleneksel Türk Evi, İslam inanç esasları perspektifinden irdelenmiştir. Bu çalışmada Geleneksel Türk Evi’nin anlamı, Türk evinin tarihsel süreç içindeki gelişimi, oluşumunu etkileyen faktörler, plan tipleri ve karakteristik özellikleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca insan, davranış, mekân, algı ve mekân algısı kavramları incelenmiş; kültür, kültürel süreç kavramları ve Türk toplumunun tarihsel süreçteki değişiminin mimari üzerindeki etkilerine yer verilmiştir. Bu çalışma temelinde İslami değerlerin evlerin oluşumu üzerindeki etkileri irdelenmiş, Kur’an ve sünnet ışığında evlerimizin taşıması gereken özellikler ortaya konulmuştur. Diğer taraftan kültürel değişim sürecinde konut mimarisinin dönüşümü ve insan üzerindeki etkilerinin günümüz konut mimarisi ışığında irdelenmesine girişilmiştir. Bu minvalde 20. yüzyılda kültürel birikim ve İslam’ı referans alarak oluşturulmuş yapının incelemesi yapılmıştır.

The shelter space, which has been a necessity since the existence of human beings, has been shaped in line with human needs and thought structure. Islam, which is a balanced and perfect order that shapes every aspect of human life, has played an important role in shaping the architectural structures of Turkish society. Turkish houses, one of the most important works of Islamic culture built by the Turkish nation, are among the most beautiful examples of these architectural structures. The Traditional Turkish House has been the subject of many scientific researches to date and has been examined from different aspects and different angles, but in our research, the Traditional Turkish House has been examined from the perspective of Islamic belief principles. In this study, the meaning of the Traditional Turkish House, the development of the Turkish house in the historical process, the factors affecting its formation, plan types and characteristic features were tried to be revealed. In addition, the concepts of human, behavior, space, perception and perception of space were examined; the concepts of culture, cultural process and the effects of the change of Turkish society in the historical process on architecture were included. On the basis of this study, the effects of Islamic values on the formation of houses have been examined, and the features that our houses should bear in the light of the Qur'an and Sunnah have been revealed. On the other hand, the transformation of residential architecture in the process of cultural change and its effects on human beings have been analyzed in the light of today's residential architecture. In this context, the structure created in the 20th century with reference to cultural accumulation and Islam has been analyzed.