Yetişkinlerde Kendini Sabotaj: Mükemmelliyetçilik, Öz Eleştirel Ruminasyon ve Metakognitif İnançlarla İlişkisinin İncelenmesi

Abstract

Kendini sabotaj, kişinin kendi performansına sözel veya davranışsal engeller oluşturması olarak ifade edilmektedir. Psikolojik iyi oluşu olumsuz etkilemekte ve erteleme, alkol madde bağımlılığı gibi uyumsuz davranışların ortaya çıkmasına yol açabilmektedir. Geçmiş çalışmalar mükemmeliyetçilerin, öz-eleştirel ruminasyona eğilimli bireylerin ve olumsuz üstbilişlere sahip kişilerin başarısızlıktan ve olumsuz öz-değerlendirmeden kaçınmak için farklı stratejileri kullandıklarını göstermektedir. Bu çalışmada ise yetişkinlerde mükemmeliyetçilik, öz-eleştirel ruminasyon ve üstbilişsel inançların kendini sabotaja etkisinin ve bu değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya 18-65 yaş aralığındaki 351 kişi dahil edilmiştir. Veri toplama araçları sırasıyla demografik bilgi formu, Kendini Sabotaj Ölçeği, APS Mükemmeliyetçilik Ölçeği, Öz-eleştirel Ruminasyon ve Üstbiliş Ölçeği- 30 Ölçeğidir. Kendini Sabotaj yordayıcılarının belirlenmesi için Çoklu Doğrusal Regresyon modelleri kullanılmıştır. Tahmin edilen modeller sonucunda; kendini sabotaj puanlarına ve demografik değişkenlere göre uyumsuz mükemmeliyetçilik, uyumlu mükemmeliyetçilik, öz-eleştirel ruminasyon, kontrol edilemezlik ve tehlike, bilişsel güven, düşünceleri kontrol ihtiyacı puanlarının kendini sabotaj üzerinde farklı etkiler oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bulgular, alanyazındaki bilgiler ışığında tartışılmıştır.

Self-handicapping is defined as creating verbal or behavioral obcstacles to one's own performance. It negatively affects psychological well-being and may lead to the emergence of maladaptive behaviors such as procrastination, alcohol and substance abuse. Past studies show that perfectionists, individuals prone to self-critical rumination, and people with negative metacognitions use different strategies to avoid failure and negative self-evaluation. In this study, it is aimed to examine the effects of perfectionism, self-critical rumination and metacognitive beliefs on self-handicapping and the relationship between these variables in adults. 351 people between the ages of 18-65 were included in the study. Data collection tools are demographic information form, Self-Sabotage Scale, APS Perfectionism Scale, Self-Critical Rumination, and Metacognition Scale-30, respectively. Multiple Linear Regression models were used to identify Self-Sabotage predictors. As a result of the estimated models; According to self-handicapping scores and demographic variables, maladaptive perfectionism, adaptive perfectionism, self-critical rumination, uncontrollability and danger, cognitive confidence and the need to control thoughts have different effects on selfhandicapping. The findings were discussed in the light of the information in the literature.