Genç İşsizlerde Bilişsel Çarpıtmaların Depresyon ve Anksiyete Üzerine Etkisinde Ruminasyonun Aracı Rolü
Künye
AVCU, Yaren, Genç İşsizlerde Bilişsel Çarpıtmaların Depresyon ve Anksiyete Üzerine Etkisinde Ruminasyonun Aracı Rolü, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Programı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2023.Özet
Çalışmamız, işsiz gençlerde bilişsel çarpıtmalar ile depresyon/anksiyete arasındaki ilişkide ruminasyonun aracılık etkisini test etmek için gerekli varsayımları incelemeye odaklanmaktadır. Bu doğrultuda 233’ü kadın 85’i erkek olmak üzere toplam 318 katılımcıdan veri toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ile birlikte Düşünce Türleri Ölçeği, Ruminatif Düşünme Biçimi Ölçeği, Beck Depresyon Envanteri ve Beck Anksiyete Envanteri kullanılmıştır. Düşünme türlerinin depresyon ve anksiyete üzerindeki etkisinde ruminasyonun aracı rolünün belirlenmesi amacıyla yapısal eşitlik modeli kurulmuş ve test edilmiştir. Birinci adımda aşırı genellemenin depresyon üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu, felaketleştirmenin ve olumlu olanı hafife almanın veya görmezden gelmenin de kaygı üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. İkinci adımda bağımsız değişkenin (düşünme türleri) aracı değişken (ruminasyon) üzerindeki anlamlılığı ve bu varsayımı karşılayan alt boyutlar incelenmiş olup aşırı genelleme, ikinci varsayımı karşılayan tek alt boyut olmuştur. Son adımda ise aşırı genelleme alt boyutu ile depresyon arasındaki ilişkide ruminasyonun aracılık etkisi değerlendirilmiştir. Ancak sonuçlarımız, aşırı genellemenin depresyon üzerindeki etkisinin anlamlı düzeyde kalması ve ilk basamağa göre azalmaması nedeniyle ruminasyonun aracı bir etkiye sahip olmadığını göstermiştir. Our study focuses on examining the assumptions necessary to test the mediating effect of rumination on the relationship between cognitive distortions and depression/anxiety in unemployed youth. In this direction, data were collected from a total of 318 participants, 233 of whom were women and 85 were men. Thought Types Scale, Ruminative Thinking Style Scale, Beck Depression Inventory and Beck Anxiety Inventory were used as data collection tools in the study together with the personal information form. Structural equation model was established and tested in order to determine the mediator role of rumination in the effect of thinking styles on depression and anxiety. In the first step, it was determined that overgeneralization had a significant effect on depression, while catastrophizing and underestimating or ignoring the positive also had a significant effect on anxiety. In the second step, the significance of the independent variable (types of thinking) on the mediating variable (rumination) and the sub-dimensions meeting this assumption were examined, and overgeneralization was the only sub-dimension that met the second assumption. In the last step, the mediating effect of rumination on the relationship between the overgeneralization sub-dimension and depression was evaluated. However, our results showed that rumination did not have a mediating effect, as the effect of overgeneralization on depression remained at a significant level and did not decrease compared to the first step.