"بلاغة جواب الاستفهام في جزء "تبارك

Abstract

تناول البحث بلاغة جواب الاستفهام في جزء تبارك وتضمن البحث تمهيدًا في معنى الاستفهام وجوابه لغوياً واصطلاحيًا، وجاء الفصل الأول بعنوان جواب الاستفهام في الدراسات التراثية والمعاصرة، انقسم إلى مبحثين، درس الباحث في المبحث الأول أحرف الجواب، وانتقل في المبحث الثاني إلى بيان أنواع جواب الاستفهام، حيث تناثر في كتب المفسرين واللغويين والبلاغيين والنحويين، وأشار الباحث إلى أنه لم يكن الاهتمام بالجواب لديهم كما ينبغي. وفي الفصل الثاني الذي جاء بعنوان بلاغة جواب الاستفهام في جزء تبارك، تناول الباحث فيه بلاغة أدوات الاستفهام، واشتمل الفصل الثالث على بلاغة الجواب بين الذكر

والحذف في الجزء القرآني.

وقد اتبع الباحث في تحليل الآيات المنهج الوصفي التحليلي، ودرس الآيات دراسة بلاغية وفق السياق، وصولا إلى مجموعة من النتائج، أهمها أن الاستفهام هو طلب علم وفهم بأدوات مخصوصة، وأن الجواب هو بالأساس بمعنى القطع أو المراجعة، ويأتي بحسب أداة الاستفهام التي لها معان نحوية بلاغية بحسب السياق، صريحا وضمنيا، وقد ذكر في جزء تبارك أحيانا، وخرج غالبه لأغراض بلاغية. وتعد همزة الاستفهام من أكثر الأدوات ورودا في جزء تبارك ولا غرابة في ذلك فقد عدها القدماء والمعاصرون أم أدوات الاستفهام، لذلك

استأثرت بخصائص ليس في غيرها.

Bu araştırma, Tebareke cüzündeki istifham (soru) üslubuna verilen cevapları belagat yönünden incelemektedir. Araştırma, istifham ve cevabının sözlük ve terim anlamına yer vermektedir. Geleneksel ve Modern Çalışmalarda İstifham ve Cevabı başlıklı birinci bölüm, iki alt başlığa ayrılmaktadır. Birinci bölümde araştırmacı, cevap edatlarını aktarırken ikinci bölümde ise, gelenekselciler ve çağdaşların istifhamın cevabı çeşitlerini nasıl ele aldıklarını açıklamaktadır. Zira bu konu, tefsir, dilbilim, belagat ve nahiv alimlerinin kitaplarına dağılmış vaziyettedir ve araştırmacı, bu alimlerin istifhamın cevabı konusuna gereken önemi göstermediklerine dikkat çekmektedir. İstifham ve Cevabının Belagatı/Uygulamalı Çalışma başlıklı ikinci bölümün araştırmacı, Tebareke cüzündeki istifham edatlarının belagatını ele almıştır. Üçüncü bölüm, istifhamın cevabı konusunda cevabın zikredilişi ve hazfedilişinin belagatini içermektedir. Araştırmacı, ayetlerin incelenmesinde betimleyici analiz yöntemini kullanarak ayetler arasındaki münasebete göre belagat incelemesiyle ayetleri ele almıştır. İstifhamın, özel edatlar vasıtasıyla bilgi ve anlayış talep etmek olduğu, cevabın temelde geçiş ve tekrar anlamına geldiği, cümle içindeki yerine göre açık ve gizli istifham edatlarının nahiv ve belagat bakımından anlamlar taşıdığı, Tebareke cüzündeki istifham cevaplarının bazen zikredildiği ve çoğunun belagat amaçlı zikredilmediği gibi önemli birtakım sonuçlara ulaşılmıştır. İstifham hemzesinin, Tebareke cüzünde en çok zikredilen edatlardan olması garip değildir. Zira kadim ve çağdaş alimler, hemzeyi istifham edatlarının esası olarak kabul etmiştir. Bu nedenle diğerlerinde olmayan özellikleri taşımaktadır.

This research discusses the interrogative answer eloquently within Tabarak part of the Quran and includes a prelude about the linguistic and idiomatic meaning of interrogation and its answer. The first chapter titled the Interrogative Answer in Traditional and Modern Studies is divided into two sections. In the first section, the researcher has studied words used in the answer and has moved on to explaining the types of interrogative answer in the second section as it was splattered within the works of interpreters, linguists, rhetoricians and grammaticians. The researcher highlights the lack of due attention for the answer. The researcher has discussed the eloquence of interrogative words in the second chapter titled Eloquence of Interrogative Answer in Tabarak part. The third chapter covers the eloquence of the answer between mentioning and ellipsis in the interrogative answer. The researcher has adopted an analytical descriptive methodology in analyzing the verses and has applied a context-based eloquency study on them. A series of important conclusions were reached namely that interrogation is a request of knowledge and understanding based on special words, that the answer is mainly in the sense of cutting or revision, and that it appears according to the interrogative word carrying rhetorical grammatical meanings according to context, whether implicit or explicit, which is sometimes mentioned in Tabarak part mostly surfacing for rhetorical purposes. It is no wonder that the glottal stop is the most common interrogative word mentioned in Tabarak part as ancient and contemporary linguists have categorized it as the primary interrogative word among others, thereby retaining specific characteristics unlike any other interrogative words.