Türkçeyi İkinci/Yabancı Dil Olarak Öğrenenler için Metin Değiştirimi: Mustafa Kutlu’nun “Rüzgârın Oğlu” Hikâyesi Örneği

Abstract

Türkçenin ikinci ya da yabancı dil olarak öğretiminde kullanılmak üzere dil seviyelerine göre hazırlanmış okuma kitaplarının sayısı azdır. Bu sebeple de ya dil öğreticileri tarafından hazırlanmış dil öğretimini amaçlayan yapay (kurgu) metinlere ya da hedef dili ve kültürü en iyi yansıtan edebî değer taşıyan metinlere ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak metin değiştirim teknikleri uygulanmadan, metin dil seviyelerine uygun hâle getirilmeden özgün metinlerin dil öğretiminde kullanılması mümkün olmamaktadır. Bu durumda metin değiştirimi önem arz etmektedir. Metin değiştirimi, özgün bir metnin metin değiştirim ölçütleri temel alınarak dil seviyelerine uygun olarak değiştirilmesidir. Türkçenin öğretimine yönelik okuma kitaplarının ve metin değiştirim çalışmalarının sayısının az olması metin değiştirim çalışmalarına duyulan ihtiyacı artırmaktadır. Bu sebeple özgün metinlerin, metin değiştirim yoluyla öğretim sürecine dâhil edilmesi okuma becerisinin kazanımı ve gelişimi açısından önemli ve gereklidir. Sözü edilen önem, ihtiyaç ve gereklilikten hareketle bu çalışmada Mustafa Kutlu’nun “Rüzgârın Oğlu” hikâyesini metin değiştirim işlemleri ile Türkçeyi ikinci/yabancı dil olarak öğrenen A2 seviyesindeki öğrenicilere uygun hâle getirmek amaçlanmıştır. Bu amaçla yapılan çalışmanın yöntemi nitel araştırma yöntemidir. Veriler doküman analizi ile toplanmıştır. Çalışmada Mustafa Kutlu’nun “Rüzgârın Oğlu” metninin A2 seviyesine göre değiştirimi yapılmıştır. Değiştirilmiş metnin güvenirliğini sağlamak için 5 uzmanın görüşüne başvurulmuştur ve uzman görüşleri neticesinde metne son hâli verilmiştir. Ayrıca değiştirilmiş metnin A2 seviyesi öğrenicilerine uygunluğunu ve onlarla kullanılabilirliğini tespit etmek amacıyla metne yönelik 13 öğrenicinin görüşü alınmış ve yine 13 öğrenicinin metni anlama düzeyleri incelenmiştir. Öğreniciler, değiştirilmiş metnin A2 seviyesine uygun olduğu şeklinde görüş bildirmiştir. Ayrıca öğreniciler değiştirilmiş metne ait metni anlama sorularını da cevaplayabilmişlerdir. Sonuç olarak bu çalışmada Mustafa Kutlu’nun “Rüzgârın Oğlu” metninin A2 seviyesine değiştirimi yapılmış ve değiştirilmiş metnin A2 seviyesinde kullanılabilir olduğu anlaşılmıştır.

The number of reading books prepared according to language levels for teaching Turkish as a second or foreign language is low. Consequently, there is a need for either artificial (fictional) texts created by language teachers for language instruction or original texts with literary value that best reflect the target language and culture. However, it is not possible to use original texts in teaching Turkish as a second or foreign language without applying text adaptation techniques and adapting the text to various language levels. In this context, text adaptation becomes crucial. Text adaptation involves adjusting an original text to align with language levels based on specific criteria. The scarcity of reading books and text adaptation studies for teaching Turkish as a second or foreign language highlights the need for more such studies. Therefore, incorporating original texts into the teaching process through text adaptation is essential and necessary for the acquisition and development of reading skills. Given this importance and need, this study aims to adapt Mustafa Kutlu's story "Rüzgârın Oğlu" to suit A2 level learners of Turkish as a second or foreign language through text adaptation processes. The study employs a qualitative research method, collecting data through document analysis. Mustafa Kutlu's "Rüzgârın Oğlu" was adapted to the A2 level. To ensure the reliability of the adapted text, the opinions of five experts were sought, and the final version of the text was produced based on their feedback. Additionally, to determine the suitability and usability of the adapted text for A2 level learners, the opinions of thirteen learners were gathered, and their text comprehension levels were examined. Learners evaluated the adapted text as appropriate for the A2 level and were able to answer the comprehension questions. In conclusion, this study successfully adapted Mustafa Kutlu's "Rüzgârın Oğlu" to the A2 level, demonstrating that adapted text can be effectively used at this language level.