Hâfız İsmail Müşfik Efendi’nin Müşfik-nâme Adlı Eseri (İnceleme-Metin)

Abstract

Bu çalışmada hicri 1270 (M. 1854) yılında Cerîde-i Havadis Matbaasında taş baskı usulüyle basılan Müşfiknâme adlı eser ele alınmıştır. Çalışmanın temel amacı, Hafız İsmail Müşfik Efendinin günümüze ulaşan tek eserini bilim dünyasına kazandırmaktır. İlk 39 sayfasında mektuplar, 40-67. sayfaları arasında şiirler bulunan, içerisinde Arapça bir mektup ve Arapça bir lugazın da yer aldığı bu eser, Cerîde-i Havadise yazılar yazan şair ve münşi Hâfız İsmail Müşfik Efendi’ye aittir. Üç bölüm halinde hazırlanan çalışmanın ilk bölümü eserin müellifi ile münşeat geleneğine ayrılmıştır. Bu bölümde Hafız İsmail Müşfik Efendi’nin hayatı ve edebî kişiliğine yer verilmiş, münşeat geleneğinden özet olarak söz edilmiştir. İkinci bölümde Müşfiknâme şekil ve muhteva unsurları bakımından incelenmiştir. Şekil ve muhteva hususiyetlerinde mektuplar ve şiirler incelenirken muhtevada küçük de olsa bir tahlil çalışması yapılmıştır. Metinde yer alan mektupların muhtevası, türleri; şiirlerin muhtevası, türleri ve nazım şekilleri hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın son bölümünde eserin transkripsiyonlu metni verilmiştir. Tezin sonuna matbu nüshanın tıpkıbasımı eklenmiştir.

The work named Müşfiknâme is analyzed in this study. The process of lithography was used in creating this special work, Müşfiknâme. The work was prepared in Cerîde-i Havâdis Printing House in Hijri 1270 (1854). The basic purpose of this study is to make this single remaining work by Müşfik Efendy known in the world of literature. The first 39 pages of the work consist letters, while the pages between 40 and 67 consist poems. There is an Arabic letter and an Arabic dictionary in this work, which was written by Hâfız İsmail Müşfik Efendy, who wrote articles in Cerîde-İ Havâdis. The study is prepared in three different sections. The first section is about the author and the tradition of münşeat. In this section, the life and literary personality of Hâfız İsmail Müşfik Efendy is presented. On the other hand, the tradition of münşeat is presented as a summary. In the second section, Müşfiknâme is analyzed in terms of its shape and content. Letters and poems are carefully analyzed in terms of their shape and content while a small-scaled detailed analysis is carried about the composition. Information about the types and contents of letters in the text is presented. Types of poems and verse structures are analyzed and presented to readers. In the last section of the study, transcription text of the work is included. A facsimile of the printed copy is added at the end of the thesis.