Zeyrek Akademi’nin İç Mekânlarında Refah Kavramının İncelenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasında kültürel miras yapısı olan Zeyrek Akademi’nin iç mekânlarının refah etkisi değerlendirilmiştir. Refah kavramı insan psikolojisinde, mimarîde ve kültürel mekânların iç mimarîsindeki önemli bir role sahiptir. Refah insanın zihinsel ve ruhsal sağlığının, fiziksel sağlığıyla birlikte düşünülmesi gereken bir kavramdır. Mekânın refah seviyesi dikkate alınması gereken bir özelliktir. Zeyrek semtinin tarihsel gelişimine, sosyokültürel ve mimarî yapısına; Zeyrek Akademi’nin tarihsel ve mekânsal analizine, restorasyon sürecine değinilmiştir. Refah kavramı ile kültürel miras yapısı bağlantısı kapsamında Zeyrek Akademi’nin iç mekânları incelendiğinde; doku- mekânsal algı ilişkisinin güçlü bir etki oluşturduğu, bu etkinin insanın psikolojik ihtiyacı ile fiziksel ihtiyacı arasında bağı pekiştirdiği gözlemlenmiştir. Bu incelemeler Zeyrek Akademi’nin ve bulunduğu semtin geçirdiği önemli tarihsel süreçlerin süzgecinden geçirilip yapılan anket formu ile güçlendirilmiştir. Zeyrek Akademi’nin ziyaretçileri, talebeleri, çalışanları tarafından toplamda otuz dört kişinin doldurduğu anket formu neticesinde elde edilen veriler öznel refah konusunda önemli bilgiler sunmaktadır. Bu veriler, iyi mekânın sahip olması gereken hususlarla birlikte değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler tablolar hâline getirilmiş, Zeyrek Akademi’nin kültürel miras yapısı olarak nasıl daha iyi hâle gelebileceğine dair öneriler de değerlendirilmiştir. Refah kavramının psikolojik etkilerinin mekân kavramıyla ilişkisinin güçlü olduğu görülmektedir. Bu bağlamda kültürel miras yapısı Zeyrek Akademi’nin modern donanım eklemeleri dahil olmuş olsa da sahip olduğu tarihî iç mekân özelliklerinin seviyesi noktasında oldukça etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

In this thesis, the effect of well-being of the interior architecture of Zeyrek Academy, a cultural heritage building, is discussed. The concept of well-being has an important role in human psychology, architecture and interior architecture of cultural spaces. Well-being is a concept in which a person's mental and spiritual health should be considered together with his physical health. The welfare level of the place is a feature that should be taken into consideration. The historical development, sociocultural and architectural structure of the Zeyrek district, the historical and spatial analysis of the Zeyrek Academy and its restoration process are discussed. When the interiors of Zeyrek Academy are analyzed in the context of well-being and cultural heritage structure, it is observed that the relationship between texture and spatial perception creates a strong effect, and that this effect reinforces the connection between the psychological needs of human beings and their physical needs. These examinations were filtered through the important historical processes that Zeyrek Academy and the neighborhood in which it is located, and strengthened with the questionnaire form. The data obtained as a result of the survey form filled out by thirty-four people in total, visitors, students and employees of Zeyrek Academy, provide important information about subjective well-being. This data was evaluated together with the aspects that a good place should have. These evaluations have been schematized, and suggestions on how Zeyrek Academy can become better as a cultural heritage structure have also been evaluated. It is seen that the psychological effects of the concept of well-being have a strong relationship with the concept of space. In this context, it is concluded that the cultural heritage structure Zeyrek Academy is very effective in terms of the level of its historical interior features, even though modern equipment additions have been included.