Hasan Er-Rammaḥ’ın Kitâb El-Furûsiyye ve’l Menâsib El-Ḥarbiyye Adlı Eseri

Abstract

İnsanoğlu kendisini, tarihinin ilk dönemlerinden itibaren güvenlik kaygısıyla savunma, gerektiğinde saldırı için çeşitli silahları edinme ve bunları geliştirme zorunda hissetmiştir. Klasik el aletleriyle başlayan savunma çabası, zamanla at ve insanla atın buluştuğu binicilik sayesinde farklı bir boyut kazandı. Diğer taraftan maddenin dört ana unsurundan biri olan ateş gücü de savaşlarda kullanılmaya başlandı. Müslümanların tarih sahnesine çıkmasıyla binicilik, içinde etik kuralları da barındıran eğitim programı ve kullanılan alet çeşidiyle bir ilim ve sanat dalı haline gelmeye ve furûsiyye adıyla kurumsallaşmaya başlarken özellikle erken Memlûk döneminde ateşli silahlarında yaygın kullanılması dikkat çekicidir. Ordu taliminde furûsiyyenin başlıca disiplin olmasının yanında, ateşli silahlar tekniğinin kullanımı bağlamında genel olarak Memlûk dönemi, özel olarak da 13.yüzyıl Memlûklu harp sanatı ustası Hasan er-Rammâḥ’ın (ö.1294?) ve kendisine atfedilen Kitâb el-Furûsiyye ve’l Menâsib el-Ḥarbiyye adlı eseri ayrı bir ilgiyi hak etmektedir. Furusiyye eserlerinde ateşli ve mekanik sistemli silahlardan genellikle bahsedilmemesine rağmen adı geçen eser, içinde hem furûsiyye hem de ateşli ve mekanik silahlar hakkında bilgilerin bulunmasıyla bir istisna oluşturur.

Since the early periods of its history, human beings have felt obliged to acquire and develop various weapons for defense and, when necessary, for attack, due to security concerns. The defense effort, which started with classical hand tools, gained a different dimension over time thanks to the horse and horse riding, where humans and horses meet. On the other hand, firepower, one of the four main elements of matter, began to be used in wars. With the appearance of Muslims on the stage of history, equestrianism began to become a branch of science and art with its training program that included ethical rules and the type of tools used, and began to be institutionalized under the name of furûsiyye, while its widespread use of firearms, especially in the early Mamluk period, is noteworthy. In addition to furāsiyya being the main discipline in army training, in the context of the use of firearms technique, the Mamluk period in general, the 13th century Mamluk martial art master Ḥasan al-Rammāḥ (d.1294?) and the Kitâb al-Furūsiyya wa-al-manâṣib al-ḥarbiyya attributed to him in particular, deserve special attention. Although firearms and mechanical weapons are not generally mentioned in furūsiyya works, the mentioned work is an exception by containing information about both furusiyye and firearms and mechanical weapons.