Gölgeleme Davranışının Sosyogemografik Faktörler ve Kişilik Eğilimleri Bağlamında İncelenmesi

Abstract

Bu geleneksel derlemenin amacı, romantik ilişkilerde gölgeleme davranışı uygulama ve gölgeleme davranışına maruz kalma ile ilişkili demografik faktörler ve kişilik özelliklerinin incelendiği çalışmaların derlenmesidir. Geleneksel derlemeye dahil edilecek çalışmalara Scopus, Science Direct, Medline, Pub Med, Sage Journal ve TR Dizin veri tabanlarında “gölgeleme ve kişilik”, “ghosting and personality”, “hayaletleme ve kişilik” anahtar kelimeleriyle arama yapılarak ulaşılmıştır. Geleneksel derlemeye, 2000-2023 yılları arasında yapılmış bulunan 19 çalışma dahil edilmiştir. Söz konusu 19 çalışma derlendiğinde, gölgeleme davranışı kapsamında demografik faktörlerden yaş, cinsiyet ve ilişki süresinin incelendiği; kişilik özelliklerinde ise genelde ilgili kısıtlı sayıdaki araştırmanın her birinin, farklı bir kişilik özelliğine odaklandığı (güç duygusu, empati, girişkenlik) veya aynı kişilik eğilimi üzerine yapılan iki araştırmanın bulgularının bazen örtüştüğü (benlik saygısı) bazen de çelişebildiği (kaçıngan bağlanma, karanlık üçlü) görülmüştür. Kısıtlı alan yazın bulgularının ağırlığı kadınların gölgeleme davranışı gösterme eğiliminin erkeklerden daha fazla olduğunu, ilişkide bağlılık düzeyi ile ilişki süresinin gölgeleme davranışı uygulama ile negatif ilişkili olduğunu göstermiştir. Yaşa ilişkin bulgular çelişkilidir. Kişilik özellikleri ve gölgeleme ilişkisi kapsamındaki araştırma sayısının kısıtlılığı, olası kültürel, örneklem ve ölçüm farklılıkları ile gölgeleme davranışının, kişilik eğilimlerinin ötesinde partnere ilişkin tehdit algısı, ilişki süresi ve ilişkinin niteliği gibi farklı etmenlerden de etkilenebileceğine ilişkin alan yazın bulguları göz önüne alındığında, gelecekte kişilik özellikleri ve demografik faktörler ile gölgeleme ilişkisinin, etkili olabilecek diğer etmenler de göz önünde bulundurularak farklı kültür ve örneklemlerde incelendiği araştırma sayısının arttırılmasının faydalı olacağı düşünülmüştür.

The purpose of this traditional review is to compile studies examining demographic factors and personality traits associated with practicing and being exposed to ghosting behavior in romantic relationships. The studies to be included in this traditional review were found by searching Scopus, Science Direct, Medline, PubMed, Sage Journal and TR Index databases with the keywords "ghosting and personality" and its associated Turkish translation. 19 studies conducted between 2000 and 2023 were included in this traditional review. These compiled 19 studies examined demographic factors such as age, gender and relationship duration and personality inclinations within the scope of ghosting. As for personality traits, it has been observed that each of the limited number of relevant studies focused on a different personality trait (sense of power, empathy, assertiveness) or that the findings of two studies conducted on the same personality tendency sometimes overlap (self-esteem) and sometimes contradict (avoidant attachment, dark triad). The weight of the limited literature findings showed that women were more likely to show ghosting behavior than men, and that the level of commitment in the relationship and the duration of the relationship were negatively related to the practice of ghosting behavior. Findings regarding age were conflicting. Considering the limited number of studies within the scope of personality traits and ghosting relationship, possible cultural, sample and measurement differences and the literature findings indicating that ghosting might be affected by different factors beyond personality tendencies, such as threat perception towards the partner, relationship duration and intimacy of the relationship, it was thought that it would be beneficial to increase the number of studies examining the relationship between ghosting and personality inclinations and demographsic factors in different cultures and samples by taking into account the related mentioned factors.