Adalet Ağaoğlu’nun Ölmeye Yatmak Adlı Romanında Eğitsel Sorunlar ve Öğretmen İmgesi

Abstract

1929 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Adalet Ağaoğlu, modern Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden biridir. “Dar Zamanlar” üçlemesinin ilk romanı olan Ölmeye Yatmak, otuz yıllık bir zaman dilimi içinde Cumhuriyet aydınlarının yaşadığı kimlik bunalımlarını çok çarpıcı bir biçimde yansıtması dolayısıyla Ağaoğlu külliyatı içinde özel bir yer sahibidir. Aynı eserde, başta Aysel olmak üzere birçok roman kişisinin çocukluk ve ilk gençlik yıllarıyla ilintili olarak tasvir edilen ilkokul ile burada çalışan Dündar Öğretmen bağlamında Cumhuriyet’in ilanından sonra yürürlüğe konulan eğitim politikaları da eleştiri süzgecinden geçirilmiştir. Bu çalışmada, yazarın, 1930’lu ve 1940’lı yıllarda Türkiye’de yaşanan eğitim tablosunu nasıl yansıttığı üzerinde derinleşilecektir.

Adalet Agaoglu who was born in 1929 in İstanbul, is one of the leading authors of modern Turkish literature. Ölmeye Yatmak, the first novel of “Dar Zamanlar” trilogy, has a special significance in Agaoglu’s collected works, because it portrays the identity crisis of Republic intellectuals strikingly, in a thirty-years time period. In the same literary work, educational politics introduced after the proclamation of the Republic are criticised relevant with childhood and puberty years of many characters primarily Aysel’s, concerned with the elementary school and Teacher Dündar. In this article, it will be analyzed how the author reflects the landscape of education system which was experienced in Turkey in 1930s and 1940s.