Osmanlı Minyatürlerinde Ordu Teşkilatına Mensup Süvari Birlikleri Tasvirlerinin Teknik Analizi

Abstract

Osmanlı Devleti’nin Anadolu’dan Avrupa’ya uzanan ve dünya lideri konumda bir devlet olmasında etkin rol oynayan süvari birlikleri, şehâdet şerbetini içme şerefine nail olabilme uğruna sınırların ötesinde gaza etmişlerdir. Seçkin, çevik ve kuvvetli, gösterdikleri üstün cesaretleriyle korkusuzca mücadele eden süvari birliklerinin Osmanlı Ordusu’ndaki ihtişamlı ve güçlü yapısını Osmanlı tarihi ile ilgili minyatürlerin yer aldığı yazmalarda görmekteyiz. Dönemin yazarlarının satır aralarında anlattıklarını, savaş alanında gözlemleriyle ya da birliğini komuta ederken yaşadıklarını ayrıntılarıyla en ince noktasına kadar alan nakkaşlar konunun itibariyle oluşturduğu kompozisyonunu çok güzel bir şekilde harmanlayarak tasvirlemişlerdir. Tarih konulu eserlerde Osmanlı minyatürlerinin çoğunluğunun Padişah’ın veya Serdar’ın komutanlığında yapılan savaşlar ile Bey, Paşa komutasında öncü grubun mücadelelerinin yer aldığı 16., 17. ve 18. yüzyıllarda tasvirlenen savaş sahneleri içerisinde yer alan süvari birlikleri figürsel olarak ele alınmıştır. Savaş konulu yazmaların orjinalleri incelenerek tarihi bilgilerin yer aldığı kaynaklar ve minyatürlerin bulunduğu yazmaların içeriği ile harmanlanarak belirlenen ordunun konumu, savaş düzeni hakkındaki kısa bilgiler ışığında seçilen süvarinin hangi birliğe mensup olduğu tespit edilmeye çalışılmış ve ele alınan süvarinin teknik analizi gerçekleştirilmiştir. Süvarilerin çizimi ve renkli uygulaması yapılarak kıyafeti, kullandığı silah ve teçhizatı, atının üzerinde yer alan malzemeler gözönüne alınarak farklı yazmalarda yer alan aynı birliğe mensup süvarilerin ayrışımı sağlanmıştır. Farklı yazmalarda yer alan aynı savaşın tasvirlerinde kompozisyon düzeni ve mücadeleye katılan birlikler incelenerek karşılaştırılması yapılmış, belirlenen süvarilerin yazmalara ve yüzyıllara göre benzer ve farklı özelliklerine değinilmiştir. Kısa zamanda gerçekleştirmiş olduğumuz “Osmanlı Minyatürlerinde Ordu Teşkilatına Mensup Süvari Birlikleri Tasvirlerinin Teknik Analizi” konulu bu çalışma bir ilk olduğundan süvari biriklerinin incelenmesi ve tespiti üzerine son sözü söyleme iddiasında olmayıp, konuya dikkat çekebilme ve Süvari Birliklerini tasvirler üzerinde tanıtma amacındadır.

The cavalry troops who had played an active role in the Ottoman Empire to be a state in world leading position stretching from Anatolia to Europe, waged holy wars beyond the borders for the sake of being having the distinct honor of quaffing the sherbet of martyrdom. We can see the magnificent and powerful structure of such elite, agile and valiant cavalry troops in the Ottoman Army fighting dauntlessly with their distinguished courage displayed in battle, on the manuscripts featuring miniatures related to the Ottoman history. The painters handled to the smallest detail what the authors of period had mentioned between the lines as well as their observations in battlefields or what they had experienced while commanding their troops, and they depicted nicely blending the composition as of the topic. The Ottoman miniatures in historical works were mostly the cavalry troops included in battles under command of Padishah or Commander-in-Chief or battle scenes depicted covering the conflicts of vanguard under command of a Beg or Pasha. In the light of brief information about the situation and battle order of a specified army by examining the original manuscripts with warfare topic and blending the resources featuring the historical details with the content of the manuscripts including the miniatures, efforts are made to determine which unit detachment does the selected cavalry belong to, and the technical analysis are performed for the cavalry in question. It is provided that cavalries belonging to the same unit which appear on several manuscripts are separated by considering their gear, arms, equipment and items on horses, having illustration and color application performed. In depictions of the same battle included in different manuscripts, the composition arrangement and the troops joined to fight are examined and compared, and the similar and different characteristics of the cavalries specified are mentioned by the manuscripts and centuries. Since this study with the topic of "Technical Analysis of Depictions of Cavalry Troops Belonging to the Military Establishment on Ottoman Miniatures" which we have achieved at short notice is the first, it does not purport to get the final word for the examination and determination of cavalry troops but it intends to attract attention to the topic and introduce the Cavalry Troops on depictions.