العلاقةُ بين علم البلاغة وتفسير القرآن الكريم

Abstract

العلاقةُ بينَ علم البلاغة وعلم التّفسير تبادُليّة؛ لأنَّ بذورَ علم البلاغة نشأت في أحضان المفسِّرين الأوائل وفي رحاب القرآن الكريم، وبعدَ أنْ نَضِجَ علمُ البلاغةِ أفادَ منه المفسِّرون، فرأينا التَّفاسيرَ البيانيّةَ التي تعتني بإعجاز القرآن الكريم لُغويّاً وبلاغيّاً، وتلتفتُ إلى جمال عبارتِه وتمثيلاته وموسيقاه. فالمقالُ سيوضحُ هذه العلاقةَ، ثَُّ يُبيُِّ أنَّ تحصيلَ علومِ البلاغةِ شرطٌ لازمٌ وغيرُ كافٍ لمَن أرادَ تفسيرَ القرآن الكريم، وأنَّ علمَ البلاغةِ علمٌ قرآنيّ؛ والجهلُ به يُفضي إلى الأوهام والأخطاء في فهم الآيات، وكلُّ ذلك مقرونٌ بالأمثلة الموضِّحة.

Belağat ilmiyle Kuran tefsiri arasında karşılıklı bir ilişki vardır. Çünkü belağat ilminin asılları, ilk müfessirlerin ellerinde ve Kur’an-ı Kerim’e bağlı olarak ortaya çıktı. Belağat ilminin temelleri sağlamlaştıktan sonra ise müfessirler bu ilimden istifade ettiler. Böylece lüğat ve belağat cihetinden Kur’an’ın mucize oluşuyla ilgilenen ve Kuran’ın ibarelerinin, örneklerinin ve musikisinin güzelliğine yönelen beyani tefsirler görmekteyiz. Bu makale iki ilim arasındaki söz konusu ilişkiyi açıklayacak. Daha sonra da belağat ilminin tahsil edilmesinin çok gerekli bir şart olduğunu, ancak Kur’an-ı Kerim’i tefsir etmek isteyenler için yeterli olmadığını ve belağat ilminin Kur’anî bir ilim olduğunu, bu ilmi bilmemenin, ayetlerin manalarını anlamada hataya düşmeye sebep olduğunu açıklayacak. Bütün bu hususlar makalede açıklayıcı örneklerle birlikte sunulmuştur.

The relationship with the Balaghat (Rhetoric) Science and Qur’an Tafsir are to help each other. Because the originals of Balaghat Science appeared on lap of the first commentators (mufassir) and in the field of al-Qur’an al-Karim. After the consolidation of basis of Balaghat Science commentators have benefited from this science. So, we see statement commentaries (Bayânî Tafsirs) dealing with the miracle of the Qur’an from aspect of the vocabulary and eloquence, and towards the beauty of expression of Qur’an, its examples and its music. This article will explain the relationship between these two science. Then it will also announce that a necessary condition for the learning of Balaghat (Rhetoric) Science, but for those who want to interpretation of the Quran is not enough, however, the Balaghat science is a Qur’anic science. Otherwise, not to know this science, to understand the meaning of the verses causes the mistake. The article brought to explanatory examples about these.