Mısır Siyasetinde Vefd Partisi (1918-1952)

Abstract

Vefd Partisi, sokak eylemleri, grev, boykot ve protesto gibi araçların kullanıldığı toplumsal ve milliyetçi bir hareketin siyasal partiye dönüşmesinin öncü bir modelidir. Toplumsal hareketler ve siyaset ilişkisini somut bir biçimde ortaya koyan siyasal bir parti olması açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Mısır’ın İngiltere karşısında bağımsızlık mücadelesinde önemli bir rolü olan Vefd Partisi’ni ortaya çıkaran etmenler siyasi, sosyal ve ekonomik sebepler ışığında incelenerek, Mısır’ın bağımsızlığını kazanmasında ve kısıtlı anayasal demokratik sisteme geçişinde sağladığı katkı ve Mısır siyasetinde oynadığı rol ele alınacaktır. Üç bölümden oluşan tezin birinci bölümünde siyasal parti tanımları, siyasal partilerin oluşumu üzerine kuramsal yaklaşımlar ve siyasal parti tipolojisi incelenmiştir. İkinci bölümde, bağımsızlık mücadelesinde milli bir hareket olarak ortaya çıkan ve daha sonra siyasal bir partiye dönüşen Vefd Partisi’ni ortaya çıkaran tarihi arka plan incelenmektedir. Üçüncü bölümde ise Vefd Partisi’nin kuruluşu ve Mısır siyasetindeki etkisi ele alınarak partinin yönetimi, programı tüzük ve teşkilat yapısı gibi konulara yer verilmiştir.

The Vefd Party is a vanguard model for transforming societal and nationalist movement into a political party whilst using public demonstrations, strikes, boycotts and protests as a tool. As a political party its importance is due to its concrete relation between social movements and politics. In this study, the components that unveiled Vefd Party, which played an important role during Egypt’s independence strrugle against Britain will be examined in terms of political, social and economic causes, also its contribution in Egypt’s independence and succession to the restricted constitutional democratic system and its role in Egyptian politics will be handled. The thesis is composed of three chapters, in the the first chapter of the thesis definitions of political parties, theoretical approaches on the formation of political parties and political party typology is examined. The second chapter, examines the historical background of the Vefd party which during national independence struggle emerges as a national movement and than transforms itself to a political party. And the third chapter deals with the foundation of Vefd Party and its role in Egypt’s politics as well as concentrates on the assmebly of the party, program, the statute and the organizational structure.