Kinetik Mimarlık Kapsamında Dinamik Cephe Sistemlerinin İncelenmesi

Abstract

Tarihsel süreç içerisinde sosyal yaşamın getirdiği farklılıklarla insan hayatında mekân algısı aşamalar halinde dönüşmüş ve yapı kavramı ortaya çıkmıştır. Mekân kurgusunun gelişimi, artan ihtiyaçlara, coğrafyaya, iklime ve dönüşen yaşam biçimlerine göre değişim göstermiştir. İnsanların ihtiyaç duyduğu ve yaşamıyla entegre ettiği her konuda olduğu gibi mimarinin de gelişim ve değişimi, teknolojinin gelişmesine bağlı olarak ilerlemiştir. Yapı teknolojisi ilerlerken, malzeme denemeleri, sistem ve teknik arayışları sürmüş ve yapı bilgisi üretimi sorgulanabilir deneysel bir sürece girmiştir. Değişen ve artan ihtiyaçlara çözüm sunabilmek için esneklik gösterebilen yapı tasarımlarına yönelim artmıştır. Bu bağlamda hareket edebilen, değişim geçirebilen ve esnek kavramlarıyla tanımlanabilen ‘kinetik mimarlık’ kavramı ortaya çıkmıştır. Kinetik mimarlık düşüncesi altında ortaya çıkan dinamik cephe sistemleri, fiziksel gereksinimlere cevap vermeyi amaçlamıştır. Değişken koşul ve ihtiyaçlara göre dönüşebilen cepheler, bu esnek kurgularıyla fiziksel konfor sağlayabilmektedir. Aynı zamanda durağan yapı teknolojisinin sunduğu sabit cepheler yerine, değişken yapı kabuklarının kullanımı da mümkün hale gelmiştir. Kinetik tasarım algısını geliştirmeyi amaçlayan bu çalışma, kinetik cephe yaklaşımlarını ve uygulama potansiyellerini ele alan bir kılavuz oluşturma çabası gütmektedir. Araştırmada, kinetik yapıların evrimi, uygulama potansiyelleri, sistem ve hareket türleri literatür taraması ile incelenmiştir. Yeni kinetik eğilimlerin, yapı elemanları arasındaki kesin ayrımları muğlaklaştırdığı görülmüştür. Dinamik cephe sistemlerinin kullanıcıya ve fiziksel çevre şartlarına uyum sağlama yeteneği irdelenmiş, uygulamalar üzerinden sistemler örneklendirilmiştir. İlk yapım ve onarım maliyetinin yüksek oluşundan dolayı sistemlerin, yerinde çözümlere ve belirsizliklere yer vermeyecek bir şekilde tasarlanması gerektiği görülmüştür. Mimarlık ve mühendisliğin disiplinler arası düzleminde ele alınarak tasarlanan kinetik yapı elemanları, yapılarda enerji kullanımına yeni düzenleme ve dengelemeler getirecektir. Kullanıcıyı seyirci kalmaktan öteye geçirerek onunla etkileşime giren yapı anlayışının mimarlık için önemli bir gelecek vaat ettiği söylemek mümkündür.

During history, the perspective of space in a human’s life has changed due to the varieties that occurred in social life, and thus the term structure has emerged. The development of a space design has faced changes in accordance with arisen requirements, geography, climate and the updated life circles. As individuals feel the need and its integration within human life, the architecture develops and improves in accordance with technological improvements. During the building technology development, material inquires, system and technic investigation occurred, and the building information production started with the questionable experimental testing. In order to provide a solution for changed and arisen needs, the attention to flexible structure designs has increased. In this context, kinetic architecture term that is recognized as moveable, convertible and flexible has emerged. Dynamic facade systems that occurred from the kinetic architecture ideology, aimed to respond to physical requirements. The facades that convert according to the various conditions and requirements, provide physical comfort in accordance with flexible design. At the same time, instead of constant facades obtained by structural technology, the application of convertible structural shells has become feasible. The purpose of the study that inquire about the perception of kinetic design, strives to create a guide that addresses kinetic facade approaches and their application potentials. In the research, the evolution of kinetic structures, application potentials, system and motion types were examined by literature review. It has been observed that new kinetic trends obscure the precise distinctions between structural elements. The ability of dynamic façade systems to adapt to the user and physical environmental conditions has been examined and systems have been exemplified with applications. Due to the high expenses of construction and repair costs, it has been seen that the systems should be designed in a way that does not allow for on site solutions and uncertainties. These kinetic building elements that have been designed within the interdisciplinary scope of architecture and engineering, will bring new arrangements and balances to the use of energy in buildings. It is possible to say that the understanding of building that interacts with the user by removing the user from being a viewer promises an important future for architecture.