18.-20. Yüzyıllar Arasında Kazak Bozkırında Dini Uyanış

Abstract

Çarlık idaresi döneminde 1742-1917 yılları arasındaki dönemde Kazak bozkırında meydana gelen dönüşüm, Kazak tarihinin en önemli dönemlerinden birisidir fakat bu sürecin doğası ve önemi hakkında Kazak entellektülelleri arasında derin düşünce farklılıkları vardır. Pek çok çalışmada bu süreç Kazakların Tatarlar tarafından “İslamileştirilmesi” olarak tanımlanır. Tatarların önderliğini yaptığı bu uyanış hareketini yerel bir milli kimlik oluşturulmasına ek olarak İslami bir kimlik oluşturulmasını da içermektedir. Kazak bozkırında yaşanan bu süreçler Volga-Ural bölgesi ve Rusya genelinde Müslümanlar arasında yaşanan kültürel canlanma süreçleri ile paralellik göstermektedir. Kazak İslami dönüşümünün kökleri 18. yüzyılda atılmıştır, ama 19. yüzyılın ikinci yarısında belirginleşmeye, hissedilmeye başlamış, 20. yüzyılda da asıl çıkışını yapmıştır.

The cultural and religious awakening that occurred in the Kazakh steppe between the years of 1742 and 1917 was one of the most important periods in Kazakh history, but there are profound differences among Kazakh intellectuals about the nature and significance of that reform process. In some studies, this process is defined as the “Islamization” of Kazakhs by Tatars. This movement led by the Tatars, includes the creation of an Islamic identity but also creation of a national identity. The origins of the Kazakh Islamic awakening were constructed in the 18th century, but it began to grew in the second half of the 19th century and made its major breakthrough in the 20th century.