İtalyan Çocuk Edebiyatından Türkçeye Bir Çeviri Örneği: Gianni Rodari’nin Favole al Telefono İsimli Eseri

Abstract

Bu makalede İtalyan yazar Gianni Rodari’nin Favole al Telefono isimli kitabının Telefon Öyküleri başlığıyla Türkçeye çevirisi incelenmiştir. İtalyan çocuk edebiyatı sahasının önde gelen isimlerden olan Rodari’nin bu eserinde yetmiş masal ve bir giriş yazısı bulunmaktadır. Bu eser farklı çevirmenler tarafından kitap olarak Türkçeye üç kez çevrilmiş ve farklı yayınevleri tarafından yayımlanmıştır. Kitaptaki masalların bazıları ise müstakil birer çocuk kitabı şeklinde çevrilip yayımlanmıştır. Bu çalışmada incelenecek olan erek metin, kitabın Türkçeye yapılan ikinci çevirisidir. Telefon Öyküleri başlığıyla Üzeyir Gündüz’ün yaptığı bu çeviri, 2006 yılında Harf Eğitim Yayıncılığı tarafından basılmıştır. İncelenmek üzere bu eserin seçilme nedeni, üç çeviri kitap içerisinde kırk bir masal çevirisiyle en az masalın çevrildiği kitap olmasıdır. Çocuk edebiyatı çevirisi bağlamında çeviribilim araştırmacıları tarafından ortaya konan görüşler doğrultusunda bir inceleme yapılmıştır. Yapılan inceleme sonucunda çevirmenin kaynak metindeki yetmiş masaldan yirmi dokuzunu çevirmediği ve çevirisini yaptığı masallarda da en çok başvurduğu çeviri stratejilerinin ekleme, çıkarma ve kültürel müdahale olduğu tespit edilmiştir.

In this article, the translation of Italian author Gianni Rodari’s work Favole al Telefono into Turkish titled Telefon Öyküleri was analysed. The book by Rodari, one of the leading names in the field of Italian children’s literature, contains seventy tales and an introduction. The book was translated into Turkish three times by different translators and published by different publishing houses. Some of the tales were translated and published as separate children’s books. The target text to be analysed in this study is the second translation of the book into Turkish. This translation, made by Üzeyir Gündüz titled Telefon Öyküleri, was published by Harf Eğitim Publishing in 2006. The reason why this book was chosen to be analysed is that it is the book with the least tales translated, with forty-one tales. A study was conducted in line with the views put forward by translation studies researchers in the context of children’s literature in translation. As a result of the analysis, it was determined that the translator did not translate twenty-nine out of seventy tales in source text and that the translation strategies he most frequently used in the tales he translated were addition, deletion and cultural intervention.