İşgal Kahiresi’nde Bir Çığlık: Muhammed Cibrîl’in Muhammed Ca‘las’ı

Abstract

Muhammed Cibrîl, 20. asrın son çeyreğinden itibaren genel olarak Arap edebiyatı özel olarak da Mısır Arap edebiyatında kendisinden söz ettirmeye başlamıştır. Edebiyatını İskenderiye şehrine damga vurmuş bir şahsiyet olarak da tanımlayabileceğimiz Cibrîl, hem roman hem kısa hikâye alanında önemli eserler kaleme almıştır. Yazdığı bazı eserlerinde -günümüzün de önemli bir sorunu olan- İsrail-Filistin, İsrail-Arap sorunlarının bir tarafı olan Yahudileri sembolize etmiş, hep Filistin halkının yanında yer almış hatta İsrail’i ‘başkalarını kendilerinin uydurduğu yalanlara inandırmaya çalışan bir devlet’ olarak tarif etmiştir. “Yahudi Mahallesi” adlı hikâyede hassas bir konuya değinilmiş ve işgal Kahire’sinde, Yahudi toplumu tarafından uğradığı haksızlıklar karşısında, işgale uğrayan bir toplumun kendi başına direnişini temsil eden Muhammed Ca‘las’ın mücadelesi anlatılmıştır. Çalışmada öncelikle Mısır’da ve diğer dönemlerde Yahudilerin tarihi kısaca ele alınmış, Yahudileri himaye eden İngilizlerin işgalindeki Kahire’ye değinilmiş, böylece hikâyenin tahlilinden önce bir alt zemin oluşturulmuştur. Bu arada işgal Kahire’sinde azınlık ve çoğunluk arasındaki gerilim de değerlendirmeler arasında yer almıştır. Çalışmada asıl kaynağımız Muhammed Cibrîl’in Yahudi Mahallesi adlı koleksiyonu ile aynı adı taşıyan “Yahudi Mahallesi” adlı hikâyesidir. Doğu ile Batı arasında sıkışmış olan insanda tabii olarak bir endişe, bir umutsuzluk her zaman hâkim olmuştur. Tahlil ettiğimiz hikâyede de halk; Yahudiler ve çaresiz Mısır hükümeti arasında uzun zamandır süregelen umutsuzluk ve hayal kırıklığı içindeyken etkileyici bir direniş hikâyesini yaşamıştır.

Muhammad Jibril began to use his name in Arab literature, particularly in Egyptian literature, in the last quarter of the 20th century. He can be described as a prominent figure who left his mark on the city of Alexandria, writing significant works in both the novel and short story genres. In some of his writings, he symbolizes the Jewish involvement in contemporary issues such as the Israeli-Palestinian conflict and the Israeli-Arab dispute, consistently siding with the Palestinians. He even depicts Israel as a state that tries convincing others of the lies it has fabricated. The story of “The Jewish Neighborhood” touches on a sensitive subject and describes the struggle of Muhammad Jalas, who represents the resistance of an occupied community against the injustices caused by the Jewish community in occupied Cairo. This study briefly examines the historical context of Jews in Egypt and other periods are briefly examined, alongside the role of the British, who protected the Jews during the occupation of Cairo. This provides a foundational foundation for story analysis. The tensions between the minority and majority populations in occupied Cairo are also considered. The primary source for this study is Jibril’s collection titled “Jewish Neighborhood,” particularly focusing on the eponymous story. Naturally, a sense of anxiety and hopelessness has always dominated the human experience of being caught between East and West. In the story we analyze, the society witnessed an impressive story of resistance in the midst of a long period of despair and frustration between the Jews and the helpless Egyptian government.