Fethî Gânım’ın Filler Adlı Romanının Üslûp ve İçerik Açısından Analizi

Abstract

Modern Mısır edebiyatında roman, ilk örneklerinden itibaren Mısır toplumunun sorunsallarıyla şekillenmiş, ülkenin fikri dizininde meydana gelen her değişim romanı hem şekil hem de içerik olarak olgunluğa taşımıştır. Romantik ya da realist çerçevede kaleme alınan tüm romanların ortak özelliği olan eleştiri, ülkenin içinden geçtiği sürece göre değişirken, ilk dönem romanların ana sorunsalını oluşturan Batılılaşma ve kadın olgusu zamanla yerini iktidar eleştirisine bırakmıştır. 20. yüzyılda bazı yazarlar romanlarında psikoloji ilminin verilerini kullansa da bunun örnekleri sınırlı sayıda kalmıştır. 1952 Devrimi’nden sonra toplumsal yapıda gerçekleşen birtakım reformlar sonucu bireye odaklanan roman sanatı, devrimden beklenen neticenin elde edilmemesi nedeniyle yeniden topluma yönelmiş ve eleştiri misyonuna devam etmiştir. Postmoderniteye kadar birkaç örnek dışında serim- düğüm- çözüm sıralamasını takip eden anlatı sanatının bundan sonra sınırlarının eridiği görülür. Söz konusu dönemde farklı üslupları deneyimleyerek öne çıkan Fethî Gânim’in (1924-1999), el-Efyâl (Filler) adlı romanı dönemin sorunsallarına ışık tutması açısından da önemlidir. Çağdaşlarının olayların sonuçlarıyla ilgilendiği bir dönemde nedenlerine odaklanan Gânim, eserde bireyin tasarruflarını ilgili sebeplerle irdeleyerek toplumun doğru temeller üzerine inşası amacını gütmüştür. Onun radikal dini cemaatler ve modern toplumda gözetim mekanizmaları gibi güncel sorunlara temas ettiği de görülür. Çalışmada eser hem üslup hem de içerik açısında incelenmiş, roman sanatına katkısı yanında ele aldığı sorunsallara da temas edilmiştir.

The novel in modern Egyptian literature has been shaped by the problematics of Egyptian society since its first examples, and every change in the country’s intellectual index has brought the novel to maturity in both form and content. Criticism, which is a common feature of all the novels written in the romantic or realistic framework, shaped depending on the process that the country went through and the main problematic of the early novels were Westernization and the issue of women but then criticism of power took first place over time. In the 20th century, some writers used the science of psychology in their novels, but the examples of this practice are limited in number. After the 1952 Revolution, the art of the novel, which focused on the individual as a result of some reforms in the social structure, turned back to society and continued its mission of criticism because the expected results of the revolution were not achieved. It is seen that the art of narrative, which followed the sequence of exposition-node-resolution most of the time until postmodernity, has lost its boundaries after that. The novel al-Afyal (The Elephants, 1998) by Ghanim (1924-1999), who came to the forefront by experimenting different styles in this period, is also important in terms of shedding light on the problematics of the period. Focusing on the causes of events at a time when his contemporaries were concerned with their consequences, Gānim aimed to build the society on the right foundations by examining the individual’s actions with the relevant reasons. It is also seen that he touches contemporary issues such as radical religious communities and surveillance mechanisms in modern society. In this study, his work is analyzed in terms of both style and content, in addition to its contribution to the art of the novel, the problematics it addresses are also examined.