Şiir Sanatının Tasvir Yoluyla Anlatımı: Endülüs Örneği

Abstract

Yaklaşık sekiz yüzyıl Endülüs’te kalan Araplar, önceleri Doğunun kültürel mirasından beslenirken ilerleyen dönemlerde ortaya koydukları edebî faaliyetlerle şiir sanatının kendilerine özgü edebî alt yapısını oluşturmuşlardır. Gerek Arap şiirinin klasik temaları olan medih, hiciv, mersiye ve gazel türlerinde gerekse Endülüs’e özgü olan muvaşşah ve zecel gibi türlerde yoğun bir şekilde ürün verdikleri görülür. Şairler zikredilen temaların yanı sıra tasvir şiirlerine de önem vermişlerdir. Önceleri diğer şiir türlerinin içine serpiştirilen tasvir şiirleri daha sonra müstakil bir tür haline gelmiştir. Şairler başta tabiat olmak üzere çevrelerinde gördükleri her şeyi tasvir etme yoluna gitmişler ve kulağı göze çeviren hissî ve hayalî betimlemeler yapmışlardır. Bu çalışmada, şiir mefhumunu tasvir eden Endülüslü şairlerin beyitleri ele alınmıştır. Yapılan bu betimlemeler genel anlamda şiiri diğer edebî türlerden üstün tutma çabası olarak tezahür etmiştir. Teşbih sanatını kullanarak yaptıkları şiir tasvirleri son derece özgündür. Şairler kimi zaman dizelerin şekil olarak görüntüsünü kimi zaman da şiirin içerik, lafız ve mana yönlerini betimleyen şiirler söylemişlerdir.

The Arabs, who stayed in Andalusia for about eight hundred years, initially drew upon the cultural heritage of the East, but in the following periods, they developed a distinctive literary foundation for poetry with the literary activities they put forward. It is evident that they produced a substantial body of work both in the classical themes of Arabic poetry such as madih, satire, elegy, ghazal, and in genres unique to Andalusia such as muvashshah and zajal. In addition to the aforementioned theme the poets also gave importance to descriptive poetry. At first embedded within other types of poetry, description poems later became an independent genre. The poets tried to describe everything they saw around them, especially nature, and made sensuous and imaginative descriptions that appealed vividly to the senses In this study, the couplets of Andalusian poets describing the concept of poetry are discussed. These descriptions were generally emerged as an effort to keep poetry superior to other literary genres. Their descriptions of poetry using the art of simile are highly original. The poets sometimes wrote poems describing the appearance of the verses in terms of shape and sometimes the content, wording and meaning of the poem.