Rüstem Paşa Camii Çinilerinde Lale ve Karanfil Motifleri

Abstract

Rüstem Paşa Camii 16. yüzyılda Rüstem Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılan ilk sekizgen planlı camidir. Dışarıdan bakıldığında sade ve gösterişsiz duran caminin asıl zenginliği son cemaat yerinden başlayarak iç mekânda artan çini süslemeleridir. Devrin en güzel çini örneklerine sahiptir. Saray nakkaşhanesinde tasarlanan desenlerin tamamı İznik ve Kütahya’da yaptırılmıştır. Renk tercihi olarak kobalt mavi, turkuaz, yeşil, domates kırmızısı ve patlıcan moru tercih edilerek sır altı tekniğinde fırınlanmıştır. “Rüstem Paşa Camii Çinilerinde Lale ve Karanfil Motifleri” tez konusu olarak ele alınmıştır.Rüstem Paşa Camii’nde daha önce yapılan çeşitli araştırmalar azda olsa mevcuttur.Biz bu çalışmada, daha önce yapılan araştırmaları da göz önünde bulundurup, genişleterek lale ve karanfil motiflerini daha detaylı biçimde incelemek istedik. Dolayısıyla bu motiflerin tek tek incelemesi yapılmıştır. 27 ayrı kompozisyonda 66farklı lale motifi, 11farklı kompozisyonda ise42’si profil, 3’ümerkezsel olmak üzere 45 adet farklı karanfil motifine rastlanmıştır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Türk Çini sanatı, ikinci bölümde Mimar Sinan ve sanatı, üçüncü bölümde ise Rüstem Paşa, Rüstem Paşa Camii ve camideki lale ve karanfil motifleri ile laleve karanfillerdekiKara Memi üslubuna değinilmiştir.

Rüstem PashaMosque is thefirstmosquethatwasbuilt on an octagonal plan by Sinan the Architect in the 16th century. Themosque is simpleandunpretentiousfrom an externalperspective, but majorvisualrichness of thebuilding is tileworksthatarestartingfromnarthexandincreasing inside. Rüstem PashaMosque has themostbeautifultilesamples in accordingtotheirownera. Theirallpatternsweredesigned in thecourtworkshopcallednakkaşhane. Andthen, theywerecreated in İznik and Kütahya. Cobaltblue, turquoise, green, tomatoredandeggplantpurplewerepreferred as colorchoices. Theywerebakedwiththeunderglazetechnique. "TheTulipandCarnationMotifs on TheTiles of Rüstem PashaMosque" is taken as thetopic of thisthesis. Wehavesomevarioussearchesabout Rüstem PashaMosque, but theyareveryfew. Inthisstudy, weconsideredallprevioussearches. Inaddition, weandwantedtoextendthemandanalyzetulipandcarnationmotifs in moredetail. Accordinglyallmotifswereanalyzedonebyone. As a result, sixtysixdifferenttulipmotifswerefound in twenty seven separatecompositions. Andalso, fortyfivedifferentcarnationmotifswerefound in elevenseparatecompositions. Thesecarnationmotifsincludedthreecentralsamplesandthe rest of themwereprofile. Thestudyconsists of threeparts. Thefirstsection is “TurkishTile Art” andthesecondone is “Sinan the Architect and His Life.” Inthe final section, “Rüstem Pashaand his mosquewerementioned. Inaddition, thetulipandcarnationmotifs on thetiles of Rüstem PashaMosqueandthestyle of Kara Memi in thesemotifswereexamined in detail.