Günümüzde Nevşehirʼde Yaşayan Bazı Gelenek ve Kabullere Bir Bakış

Abstract

Kültürel bakımdan incelendiğinde Türkler İslamiyet’ten önceki bazı hayat tarzlarını ve geleneksel manada birçok uygulamalarını, İslamî dönemde de büyük ölçüde korumuş görünmektedirler. Kültürel unsurlardan İslâmî kaidelere uygun olmayanların bir kısmı zamanla değişime uğrarken bir kısmı İslâmî kimlik kazanarak varlığını sürdürmüş, bir kısmı ise tamamen ortadan kaybolmuştur. Bu değişim, Türkler İslamiyet’i kabul ettikten sonra karşılaştıkları toplulukların ve oldukça geniş bir coğrafyada sahip oldukları farklı sosyoekonomik ve siyasi yapıların etkisiyle muhtelif Türk topluluklarında farklı düzeylerde gerçekleşmiştir. Böylece Anadolu Türk halk kültürü, yüzyıllar öncesinden başlayan yolculuğunda dünyanın üç kıtasında çeşitli bölgelerde farklı inançlara sahip halklarla karışarak günümüze ulaşmıştır. Gelenek, bir milletin duygu ve düşünce dünyasını ve hayata bakışını gösteren eşsiz bir kaynaktır. Benzer şekilde örf ve âdetler, bir halkın tarihini, bunun ötesinde insanlığın en eski tarihte oluşan görüşlerini ve fikir aşamalarını öğrenmede son derece önemli bir araçtır. Buna bağlı olarak doğum, evlilik ve ölüm insan hayatındaki başlıca dönemeçler olarak kabul görmüş geçiş törenleridir. Bu çerçevede Türk milletinin tanınmasında ve kültürel yapısının ortaya konulmasında folklor araştırmalarının önemli bir yeri vardır. Bu doğrultuda makalemizde diğer bazı geleneklerin yanında özellikle geçiş dönemleri olarak tanımlayabileceğimiz doğum, evlenme ve ölüm âdetleri Nevşehir merkez ilçe ve çevresi esas alınarak incelenmiştir.