Nahiv Terimlerinin Doğuşu ve Gelişimi (Hicrî İlk İki Asır)

Abstract

Arapçanın nahiv terimlerini, Hicrî İlk İki Asır çerçevesinde doğuşunu ve gelişimini ele alan bu çalışma, giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşturulmuştur. Giriş bölümünde konunun amacı, önemi ve mahiyeti üzerinde durulmuştur. Ayrıca konuyla ilgili yapılan ilk çalışmalara yer verilmiştir. Birinci bölümde, Sîbeveyh’ten önce Arapça nahiv terimlerinin ilk ortaya çıkışı, Kur’an âyetlerinin kıraâtı ile alakası, âyetlerin Ebü’l-Esved ed-Düelî tarafından noktalanması, Arap dilinin lahnden korunması için yapılan çalışmalara yer verilmiştir. Nahiv terimi kullanılmadan önce Arapça için kullanılan terimler anlatılmıştır. Ebü’l-Esved ed-Düelî ve talebelerine âit nahiv terimlerinin ortaya çıkışı, bu terimlerin gelişimine ve olgunlaşmasına yaptıkları katkılar açıklanmıştır. Her bir terim için Kur’an âyetlerinden ve Arap kelâmından misaller verilmiştir. İkinci bölümde, Sîbeveyh’e ve hocası Halil b. Ahmed’e âit bazı nahiv terimlerine yer verilmiş ve misallerle açıklanmıştır. Halil b. Ahmed’e göre İsmin halleri ve kelâmın kısımları açıklanmıştır. Sîbeveyh’e âit bazı nahiv terimleri misallerle anlatılmıştır. Ayrıca Basralı nahiv âlimlerinin Sîbeveyh’in terimleriyle ilgili görüşlerine yer verilmiştir. Üçüncü bölümde, Kûfeli Ferrâ’nın Meâni’l-Kur’an’ında kullanılan nahiv terimleri Kur’an’dan âyetlerle ve Arap kelâmından misâller verilerek açıklanmıştır. Ferrâ’nın terimlerine karşı, Basralı nahiv âlimlerinin görüşlerine yer verilmiştir. Sonuç bölümünde, nahiv terimlerinin doğuşundan, Sîbeveyh’in el-Kitâb’ının yazılmasına kadar geçen süreç özet olarak anlatılmıştır. Nahiv terimleri, Arapça yazıldıktan sonra, Türkçe olarak ifade edilmiştir.

Our thesis namely “Nahiv (Syntax) terms’ Origin and Development in Hijri First Two Century” consist of an introduction, three main parts and conclusion. In introduction part, general information about Arabian Language and also history of Arabian Language has been explained briefly. Then later on in first part, pre-Sibeveyh Nahiv terms’ origin and development has been explained. Like whether how Nahiv originated and whom gave name to it. Also Abu’l-Esved Ad-Düelî and his students’ contribution to Nahiv terms and how Arabian Language gained its vowel points is included in this part. At second part, Sibeveyh’s and his Mentor Halil b. Ahmed’s contribution to Nahiv terms has been included. Conclusion of this dispute and effect of this dispute on Nahiv terms is also explained respectively. At third part of our thesis, Kufa’s scholar namely Ferra’s disputes is included. Conclusion of this dispute and effect of this dispute on Nahiv terms’ is also explained respectively. At last in conclusion, from Origin of Nahiv terms to theirs stabilization time has been summarized. In this thesis, Nahiv terms only researched and explained for first three century of Hijri calendar. Nahiv terms is written in Turkish after written in Arabic.