Amerika Birleşik Devletleri’nde ahşap evin gelişimi ve prefabrik ahşap ev katalogları

Abstract

Bu tezde, Türkiye’de güçlü bir tarihsel arka planı olmasına rağmen günümüzde son derece düşük oranlarda inşa edilir hale gelen ahşap konut mimarisi literatürüne katkı sağlamak amacıyla, Amerika Birleşik Devletleri’nde yaygın bir şekilde kullanılan ahşap evin teknik gelişimi ve özellikle endüstrileşme süreci incelenmektedir. İki aşamadan oluşan çalışmada öncelikle Amerika’da kolonyal dönemden belirli bir olgunluğa eriştiği II. Dünya Savaşı’na kadarki süreçte, ahşap evin strüktürel anlamda gelişimi ve endüstrileşmesi araştırılmaktadır. Bu bölümde Amerikan ahşap ev mimarisinin kökenlerini oluşturan yerel toplulukların üretimi ve Avrupa kolonilerinin konut mimarilerinin yapısal özellikleri ile yeni kurulan bir ülke olarak ABD’nin ev mimarisinin temelinde yatan ekonomik, sosyal ve kültürel zeminler ele alınmaktadır. Ayrıca, ahşap evin endüstriyel üretim tekniklerine uygun olarak gelişimi ve standardizasyonu ile prefabrik ahşap evlerin ortaya çıkışı ve yaygınlaşmasına zemin hazırlayan şartlara değinilmektedir. Tezin sonraki aşamasında ABD’deki ahşap ev inşa faaliyetlerinin gelişiminin incelenmesi için en temel ve uygun kaynak olan prefabrik ahşap ev katalogları üzerine bir çalışma yapılmıştır. Bu kısımda, ABD’de ahşap ev mimarisine dair geniş ve zengin literatür özelliği taşıyan prefabrik ahşap ev katalogları ve bunlara zemin hazırlayan mimari yayınlar değerlendirilmekte ve örnek yayınlar üzerinden detaylandırılmaktadır. Prefabrik ahşap ev endüstrisinin seyrinin kapsamlı bir şekilde aktarılabilmesi amacıyla sektörün kurucu ve lider firmalarının farklı dönemlerde yayınladığı 3 katalog derinlemesine incelenmektedir. Bu kataloglar E. F. Hodgson firmasının ‘Hodgson Portable Houses’ (1908) kataloğu, Aladdin firmasının ‘Aladdin Homes’ (1920) kataloğu ve Sears & Roebuck Co. (Sears) firmasının ‘Honor Built Modern Homes’ (1928) kataloğudur. Çalışmanın sonucunda, ABD’de mevcut olan ahşap ev geleneğinin endüstrileşme süreci sonrasında da yeni üretim ve pazarlama tekniklerine uyum sağlayarak devam ettiği görülmektedir. 20. yüzyılın başlarında ahşap evler prefabrik yöntemlerle üretilmekte ve kataloglar vasıtasıyla satılmaktadır. ABD’de yaygın olan katalogla alışveriş kültürünün konut sektörüne yansıması olan bu sisteme postayla sipariş ev (mail-order house) denilmektedir. Prefabrik yöntemlerle üretilmesi sonucu uygun fiyatlarla satılan ahşap evler; demiryolu ağının genişliği, postayla sipariş ev sistemi ve devlet politikaları sayesinde ülke çapında yayılmıştır.

In this thesis, technical development and turning points of “timber house” which have been used commonly in the United States of America is examined. Especially, the prefabricated timber house systems that had been developed during the country’s industrialization process are held in detail. The theme of this study draws from a contrasting observation concerning Turkish architectural tradition. Although Turkish architectural history had a widespread timber house background, nowadays it is preferred in slightly low percentages. So this study aims to make a humble contribution to the field of domestic timber architecture studies in Turkey by means of giving different country experiences. For this reason USA is chosen as the example model, and the structural and technical development of wooden house and its industrialization process in USA are held in detail from the colonial times to the World War II period. Since USA is a recently built country, in order to wisely evaluate the foundations of economic cultural and social dynamics behind the American house architecture, firstly the structural features of domestic architecture of both the indigenous people, i.e. the Indians and the colonial people are examined in detail. Secondly, the development of timber house in accordance with the industrial production techniques and its standardization are held. Besides, the emergence of prefabricated timber houses and the conditions paving the way for their proliferation are mentioned briefly. The other weighted part of the study consists of the catalogues prepared for the “mail-order houses” which are accepted as fundamental and the most relevant sources for the study of American timber house. In this section, the development of prefabricated timber house catalogues and other architectural publications that provided the basis for them are critically evaluated by examining three of them in detail.In order to be able to convey the process of prefabricated timber house industry thoroughly and comprehensively, the catalogues published by the founding and leader firms of the mail order house sector are chosen. The publications analyzed are namely E. F. Hodgson’s 1908, Aladdin’s 1920, and Sears & Roebuck Co. (Sears)’s 1928 catalog. As a result of the thesis, it is found that the tradition of timber house in the USA have kept its existence by way of getting through a process of adaptation to new production and marketing techniques that came to fore in the Industrial age. At the beginning of 20th century, wooden houses were produced by using prefabricated methods and sold by means of catalogues. This system is a reflective example of a general culture –i.e. shopping through catalogues- and called mail-order house. These wooden houses which were cheap due to their prefabricated production techniques, had a widespread usage in country level. It should be noted that the railway system and mail order house system have also supported this extensive usage.