Eyüp,Saçlı Abdülkadir Camii-Hoca Sadeddin Efendi darülkurrası koruma projesi

Abstract

Çalışmanın konusu İstanbul ili, Eyüpsultan ilçesi, Merkez Mahallesi’nde bulunan 16.yy. Osmanlı Mimarisi örneklerinden olan Saçlı Abdülkadir Camii-Hoca Sadeddin Efendi Darülkurrası‘dır. Yapı bütünü haziresi ile birlikte; 52 ada 64-65-66 numaralı parsellerde yer almaktadır. Caminin kuzeyinde Eyüp Sultan Camii, doğusunda ise Sokullu Mehmed Paşa Medresesi yer almaktadır. Zaman içerisinde farklı işlevlerde kullanılarak yaşatılmış ve günümüze ulaşmış örneklerden birisi olmuştur. Yapı hakkında detaylı bir çalışmanın yapılmamış olması, yapının tez konusu olarak seçilmesinde önemli bir etken olmuştur. Bu çalışmanın amacı yapının günümüzdeki durumunun incelenmesi, restorasyonu ve korunmasına yönelik önerilerin geliştirilmesidir. Tez çalışmasında ilk olarak yapının tarihini aydınlatacak belgeler ve arşivler taranarak araştırılmıştır. Çalışma kapsamında İstanbul ilinde bulunan darülkurraların karşılaştırmalı çalışması ve tarih araştırması yapılmıştır. Daha sonra yapının günümüzdeki durumu incelenmiş ve 3 boyutlu lazer tarama ile belgelemesi yapılarak rölöve çizimleri dijital ortama aktarılmıştır. Bu çalışma sırasında yapının durumunu gösteren malzeme ve hasar analizleri de yapılmıştır. Yapılan araştırmalar doğrultusunda yapının tarihi üç döneme ayrılmıştır. İlk dönem darülkurra olarak yapıldığı 16.yy’dır. İkinci dönem 1800-1895 yılları arasına tarihlendirilen dönemdir. Üçüncü dönem ise 1895 yılında Ebü’l Hüda kütüphanesinin darülkurraya bitişik olarak yapıldıktan sonra mescidin çatısının ve ara katının yıktırıldığı 1956 yılı arasıdır. Kronolojik analizler yapıldıktan sonra ilk dönem için belgenin bulunmamasından dolayı, ikinci ve üçüncü dönemin ayrıntılı olarak çalışılıp projelendirilmesine karar verilmiştir. Çizimler, belge ve fotoğraflarla desteklenmiştir. Günümüzde mevcut olan türbe-kadınlar bölümü ve son cemaat bölümünün hava fotoğraflarına göre 2000 ile 2006 yılları arasında yapıldığı belirlenmiştir. Yapının bir kültür varlığı olarak korunması ve daha iyi bir durumda gelecek kuşaklara aktarılması için hazırlanan restorasyon projesinde, yanlış müdahaleler ve çevre koşullarından kaynaklanan sorunların giderilmesi için çözüm önerileri sunulmuştur.

The subject of the study is Saçlı Abdülkadir Camii-Hoca Sadeddin Darülkurrası which is one of the sample of Ottoman architecture in Merkez Neighbourhood, Eyupsultan, Istanbul. The structure with its graveyard is located in the 52 block, parcels numbered 64-65-66. On the north side of the Mosque, Eyüp Sultan Mosque is located, and Sokullu Mehmed Pasha Madrasa is located on the east side of it. It has been used in different functions over time and has been one of the examples that have reached the present. The fact that a detailed study on the structure has not been made has been an important factor in the selection of the thesis topic. The aim of the study is to develop the proposals for the examination, restoration and, preservation of the current situation of the structure. In the dissertation study, the documents to illuminate the history of the work were searched by scanning the archives. In the scope of the study, a comparative study and a history research were carried out of the ‘’darülkurra’’s which are located in Istanbul. After, the current situation of the structure was examined and the drawings which were documented by 3D laser scanning were transferred to the digital medium. During the study, material and damage analyzes were also conducted showing the state of the structure. In the direction of the investigations made, the history of the structure is divided into three periods. The first period was the 16th century when it was built as a ‘’darülkurra’’. The second period is dated between 1800-1895. And the third period is in between the years of 1985 when the library of Ebü’l Hüda was built next to the darülkurra and 1956 when the mosque’s roof and mezzanine floor were demolished. After the chronological analyzes were made, it was decided that the second and third period should be worked and projected in detail, since there was no document for the first period. Drawings were supported by documentation and photographs. According to the aerial photographs of the last community section and the tombs-women's community, which are available today, it was determined that they were made between 2000 and 2006. In the restoration project prepared to protect construction as a cultural asset and to transfer it to the future generations in a better situation, a solution proposal was presented to solve problems caused by wrong interventions and environmental conditions.