Osmanlı Türkçesiyle Yazılmış Okçuluk ve Atçılık Mecmuası (Hüsrec Paşa 816) Metin ve Gramer İncelemesi

Abstract

Osmanlı Türkçesiyle yazılmış ve incelemesini yaptığımız Okçuluk ve Atçılık Mecmuası, atçılık ve okçuluk üzerine verdiği kıymetli bilgiler ile hem yazıldığı dönemde bu işlerle uğraşanlar hem de günümüzde bu konular üzerine araştırma yapanlar için önemli bir kaynak niteliğindedir. Biz de bu çalışmamızda geçmişten günümüze Türk kültüründe ve yaşantısında önemli bir yeri olan atçılık ve okçuluk üzerine yazılmış bu eserin latin harfli transkripsiyonunu ve sözlüğünü yaparak yazıldığı dönemdeki gramer özelliklerini inceledik. Gramer incelemesinde yazıldığı dönemin dil özelliklerini değerlendirerek fonetik değişiklikler, ses hadiseleri, dil ve dudak uyumu üzerinde durduk. Bu çalışmayı yaparken atçılık, okçuluk, nişan taşları üzerine yapılan çalışmaları inceleyerek değerlendirdik. Eserde yer alan ayet ve hadislerde atçılık ve okçuluğun İslâm dininde önemli bir yeri olduğu kanaatine vardık. Ayet ve hadisleri orijinal metinde yazıldığı şekilde Arap harfleriyle harekeli şekilde metin-transkripsiyon kısmında yazdık. Arapçadan tercüme yoluyla dilimize kazandırılmış olan bu eser ile ilgili yapılan çalışmaları da inceleyerek 83 varaktan oluşan Hüsrev Paşa 816 mecmuasının tamamının incelemesinin yapıldığı geniş çaplı bir çalışmayla karşılaşmadık. Osmanlı Türkçesiyle Yazılmış Atçılık ve Okçuluk Mecmuasının metin, sözlük ve gramer incelemesini yaptığımız çalışma, bu konularda daha önceden yapılmış ve bundan sonra yapılacak çalışmalara katkı sağlayacaktır.

Archery and horse breeding Magazine, which was written in Ottoman Turkish and analyzed by us, is an important resource for those who are engaged in these works at the time of writing and those who are currently researching these issues with valuable information on horse breeding and archery. In this study, we have examined the grammatical features of this work in the period it was written by making its transcription and dictionary in Latin. This work was written on horse breeding and archery which has an important place in Turkish culture and life from past to present. In the grammer examination, by evaluating the language features of the period in which it was written, we focused on phonetic changes, voice events, language and lip compatibility. While doing this study, we evaluated the studies on horse breeding, archery and making stones. We concluded that horse riding and archery had an important place in the religion of Islam in verses and hadiths. We wrote verses and hadiths in the text-transcription section, in Arabic letters, as they were written in the original text. By examining the studies on this work, which was brought into our language by translation from Arabic, we did not encounter a largescale study in which the entire Hüsrev Pasa 816 magazine consisting of 83 foil was examined. The study, in which we have examined the text, dictionary and grammar of the horse breeding and Archery Magazine Written in Ottoman Turkish, will contribute to the previous and following studies on these issues.