Evli Kadınların Psikolojik İyi Oluş Düzeylerinde Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Algılanan Sosyal Destek ve Eş Desteği Etkisinin Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı evli kadınların psikolojik iyi oluş düzeylerinde toplumsal cinsiyet rollerinin, algılanan eş desteğinin ve algılanan sosyal desteğin yordayıcı etkisi olup olmadığını belirlemektir. Aynı zamanda yaş, eğitim durumu, eşlerinin eğitim durumu, evlilik süresi, çocuk sayısı, ekonomik düzeyleri gibi çeşitli demografik özellikler bakımından psikolojik iyi oluş düzeylerinde bir farklılaşma olup olmadığı da incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini, medeni durumu evli olan, 21 ile 64 yaşları arasında, İstanbul, Ankara, Bursa illerinde ikamet eden 402 evli kadın oluşturmaktadır. Çalışmada ölçme aracı olarak, Evli Kadınlar ve Erkekler için Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOÖ), Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği (TPAÖ), Eş Desteği Ölçeği (EDÖ), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmış, gönüllülük esasına dayalı olarak katılımcılara uygulanmıştır. Elde edilen veriler Stepwise tekniği aracılığıyla çoklu Regresyon Analizi ile incelenmiş Eş Desteği ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Desteğin kadınların psikolojik genel iyi oluş düzeylerini yordadığı bulunmuştur. Ayrıca kadınların evlilik sürelerinin ve Toplumsal Cinsiyet Algısının da psikolojik iyi oluş düzeylerini yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ek olarak katılımcılar, toplumsal cinsiyet algıları bakımından „daha geleneksel cinsiyet rollerini benimseyen‟ ve „daha eşitlikçi cinsiyet rollerini benimseyen‟ iki grup olarak ayrılmış, bu iki grup „iyi oluş‟ düzeyleri, „eşlerinden aldıkları destek‟ ve „farklı kaynaklardan algıladıkları sosyal destek‟ bakımından t-testi analizi ile karşılaştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, yüksek toplumsal cinsiyet algısı puanına sahip olan (daha geleneksel cinsiyet rollerini benimseyen) katılımcıların, daha yüksek iyi oluş puanlarına sahip oldukları, bunun yanında eşlerinden ve farklı sosyal destek kaynaklarından daha yüksek düzeyde destek algıladıkları görülmüştür. Elde edilen tüm bulgular ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır.

The aim of this study is to determine predictive effect of gender roles, perceived social support, and perceived spousal support on the psychological well-being of married women. At the same time, it has been examined whether there is a differentiation in psychological well-being levels in terms of various demographic characteristics such as age, educational status, educational status of spouses, duration of marriage, number of children, and economic levels. The sample of the study consists of 402 married women, between the ages of 21 and 64 living in Istanbul, Ankara and Bursa. Psychological Well-Being Scale for Married Women and Men (PIOS), Gender Perception Scale (TPAS), Spouse Support Scale (EHS), Multidimensional Perceived Social Support Scale (MSPSS) and Demographical Form prepared by the researcher were used as measurement tools in the study and was applied to the participants on a voluntary basis. The obtained data were analyzed by Multible Regression Analysis and it was found that Spouse Support and Multidimensional Perceived Social Support predicted the general psychological well-being levels of women. In addition, it was concluded that the duration of marriage and Gender Perception of women predicted their psychological well-being. In addition, the participants were divided into two groups 'adopting more traditional gender roles' and 'adopting more egalitarian gender roles' in terms of gender perceptions and were compared with the t-test analysis. According to the findings, the participants with higher gender perception scores (adopting more traditional gender roles) had higher well-being scores, as well as perceived higher levels of support from their spouses and different social support sources. All findings have been discussed within the framework of the relevant literature.