Doğu Minyatürlerinde Tasvir Edilen Selçuklu Halıları

Abstract

13 ve 15. yüzyıllar arasında Anadolu Selçukluları ve Beylikler döneminde dokundukları düşünülen halılar, günümüze çok az sayıda kalmış olmasına rağmen dönemin minyatür örneklerinde dünya sanat tarihine damgasını vuran çok zengin bir sanat dalı olarak karşımıza çıkmaktadır. Selçuklu halı sanatı, minyatürlerdeki tasvirleriyle dönemin çok ciddi bir sanat dalı olduğunu ortaya koyacak bir kaynağa sahiptir. Antik kaynaklarda halı dokuma merkezleri ve Selçuklu halılarından övgüyle bahsedilmesine rağmen, kaynaklarda sıkça geçen Selçuklu halı sanatının somut ve nesnel örnekleri hakkında ancak müzelerde yer alan az sayıdaki halılar ve özellikle dönemin minyatürleri aracılığıyla bilgi edinebiliyoruz. Bu bağlamda dönemin Doğu minyatürleri, Selçuklu halılarını tanımamızda en ciddi kaynağı teşkil etmektedir. Özellikle Büyük Selçuklular döneminden günümüze halı kalmamış veya henüz keşfedilmemiş olmasına rağmen, 13-15. yüzyıl minyatürlerinde görülen halı tasvirlerinin, bu devirden yani 12-14. yüzyıldan olması gereken orijinal halıların örnekleri olduğunu kanıtlamakta ve dokunan halı tiplerinin zengin çeşitliliğini ortaya koyarak, dünya sanatı tarihindeki önemini pekiştirmektedir.