Öğretmenlerin Psikolojik Sermaye Düzeyleri İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi

Abstract

Öğretmenlerin örgütsel psikolojik sermaye düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli kullanılarak incelenmesini amaçlayan bu çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya 2016-2017 eğitim öğretim yılı içerisinde İstanbul’da M.E.B.’na bağlı okullarda öğretmenlik yapan %62,2’si (346 kişi) kadın, %37,8’i (210 kişi) erkek toplam 556 öğretmen katılmıştır. Araştırma verilerini toplamak amacıyla “Örgütsel psikolojik sermaye ölçeği” ve “Örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği” kullanılmıştır. Çalışmada öncelikle kullanılan ölçeklerle toplanılan verilerin geçerlilik güvenilirlik çalışmaları yapılmıştır. Verilerin geçerlilik ve güvenilirliği sağlandıktan sonra araştırmanın temel amacına cevap vermek için yapısal eşitlik modeli (YEM) kullanılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik model sonuçları CFI, RMSEA, ve SRMR değerleri göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Kurulan modelde, örgütsel vatandaşlık davranışının alt boyutları olan yardımlaşma, centilmenlik, vicdan ve sivil erdemin örgütsel psikolojik sermayenin alt boyutları olan iyimserlik, psikolojik dayanıklılık, umut ve özyeterlik arasındaki ilişkiler değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları veri toplamak amacıyla kullanılan ölçeklerin geçerli ve güvenilir olduğunu ortaya çıkarmıştır. Çalışmada kurulan yapısal eşitlik modeli için hesaplanan uyum indeksleri modelin veriye uygun olduğunu göstermiştir. Buna göre öğretmenlerin örgütsel psikolojik sermaye düzeylerinin örgütsel vatandaşlık davranışlarını anlamlı düzeyde yordadığı sonucu bulunmuştur. Bu bulguya göre öğretmenlerin sahip oldukları psikolojik sermaye düzeyleri arttıkça, kendilerinden beklenen örgütsel vatandaşlık davranışlarında da belirgin bir yükseliş olmaktadır. Elde edilen sonuçlar ilgili literatür ışığında tartışılmış ve ileriye dönük önerilerde bulunulmuştur.

The relational screening model was used in the study that aims to examine the relationship between teachers' Organizational psychological capital levels and Organizational citizenship behaviors using structural equation modeling. A total of 556 teachers, 62.2% (346) of them were female and 37.8% (210) of them were male, teaching in the schools of MoNE in İstanbul during the 2016-2017 academic year participated in the research. "Organizational psychological capital scale" and "Organizational citizenship behaviors scale" were used to collect research data. In the study, the validity and reliability studies of the data collected with the scales used were primarily carried out. After the validity and reliability of the data were ensured, the structural equation model (SEM) was used to answer the main purpose of the research. Confirmatory factor analysis and structural equation model results were evaluated by considering CFI, RMSEA, and SRMR values. The relationships between helping each other, gentlemanship, conscience and civic virtue, which are the sub-dimensions of organizational citizenship behavior, and optimism, psychological endurance, hope and self-efficacy, which are the sub-dimensions of organizational psychological capital, were evaluated in the model established. The research findings have revealed that the scales used to collect data are valid and reliable. The fit indices calculated for the structural equation model established in the study have shown that the model is in compliance with the data. Accordingly, it was concluded that teachers' organizational psychological capital levels significantly predict their organizational citizenship behaviors. According to this finding, teachers' psychological capital levels increase, there is also a marked rise in organizational citizenship behavior expected from them. The results obtained were discussed in the light of the related literature and prospective proposals were made.