Güney Amerika Dekolonyal Düşüncesinin Temel Kavramları, Vaatleri ve Sınırları

Abstract

Çalışma 1990’larda Güney Amerikalı bir grup düşünür tarafından geliştirilen dekolonyal düşünceyi temsilcileri ve temel kavramları üzerinden Türkçede tanıtmayı ve özgün bir tenkit üretmeyi amaçlamaktadır. Düşünce, sömürgeciliğin şeklen bitmesine rağmen sömürülen toplumların güç, bilgi ve varlık noktalarında sömürgesel olageldiklerini, bunun aşılabilmesi için 1492’den başlayarak tarihin yerli yerince anlaşılması, Avrupa düşüncesinin kapsamlı bir eleştirisinin ortaya koyulması ve bilgi üretiminin özgürleştirilmesi gerektiğini savlamaktadır. Quijano, Dussel ve Mignolo’nun önderliğinde dekolonyalistler alternatif bir bakışı, tahakkümün muhtelif boyutlarını kavramayı ve değişimi vadederken, hareketin Güney Amerika’yı merkezine alması, mevcut düzene somut bir alternatif sunmaması ve eleştirdiği düzeni soyut bir düzlemde ele alması gibi hususlar eleştiriye açıktır.

The article aims to introduce the decolonial thought developed in 1990s by a group of South American thinkers to Turkish readership in light of its representatives and basic concepts while producing an original criticism. They posit that albeit colonialism formally ended, former colonies still experience coloniality in subcategories of power, knowledge and being. To surpass this impasse, history since 1492 must be properly comprehended, European thought critiqued and knowledge production liberated. Led by Quijano, Dussel and Mignolo, decolonialists promise an alternative perspective, a comprehension of various dimensions of dominance, and change. However, their particular focus on South America, not providing a concrete alternative to the current matrix, and addressing this matrix only at an abstract level are some criticizable points.