Münevver Ayaşlı Romanlarında Tasavvuf

Abstract

Bu çalışmada Münevver Ayaşlı’nın birbirini takip eden “Pertev Bey’in Üç Kızı,” “Pertev Bey’in İki Kızı” ve “Pertev Bey’in Torunları” adlı romanlarından hareketle Osmanlının son dönemlerinde başlayan ve Cumhuriyet Dönemi’nde devam eden Batılılaşma etkisi neticesinde tasavvufa olan yaklaşımın değişimi ve tasavvuf etkisiyle gerçekleşen dönüşümlerin izlekleri ele alınmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek için Ayaşlı’nın romanlarında tasavvuf merkeze alınarak yazarın tasavvufa bakışı ve karakterlerin tasavvufu yansıtma biçimleri, kişi, mekân ve zamanın tasavvufla olan ilişkisi üzerinden incelenmiştir. Batılılaşmaya ve yeni rejime rağmen tasavvufun etkisinin devam edip etmediği, bu dönemlerin kişilere, zamana ve mekânlara nasıl yansıtıldığı incelenmiştir. Ayrıca, Münevver Ayaşlı’nın romanlarında geçen tasavvufi kavramlar ele alınarak “Ayaşlı Romanlarının Tasavvuf Terminolojisi” çıkarılmıştır.

In this study, based on the successive novels of Münevver Ayaşlı entitled “The Three Daughters of Mr. Pertev”, “The Two Daughters of Mr. Pertev”, and “Grandchildren of Mr. Pertev”, the change of the approach to sufism as a result of the westernization effect that started in the late Ottoman Period and continued during the Republic Period, and traces of transformations under the influence of sufism have been discussed. In order to achieve this aim, through locating the sufism in the center of the novels, Münevver Ayaşlı’s perspective to sufism, the ways in which the characters’ reflect sufism, the relationship of person, place, and time with sufism have been explored. It has been examined whether the effect of sufism continues despite of the westernization process and the new regime, and to what extend it was reflected on people, time, and place in these periods. In addition, Sufism Terminology of Ayaşlı’s novels was composed by taking the sufistic concepts used in Münevver Ayaşlı’s novels.