İslam Hukukunda Hadlerin Evrenselliği

Abstract

Bu çalışma, İslam ceza hukukundaki cezaî müeyyidelerden olan had cezaları özelinde ahkamın evrenselliğini konu edinmektedir. Çalışma toplamda üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde konunun daha iyi anlaşılması için cezaî müeyyideler genel olarak incelenmiş, had cezaları ve hududullah kavramına ağırlık verilmiştir. Bu bağlamda hadlerin ceza hukuk sistemindeki yeri açıklanmaya çalışılmıştır. Had cezaları bölümünde zina, iffete iftira (kazf), yol kesicilik (eşkiyalık), hırsızlık, alkollü içkiler içmek, bağy (devlete isyan), irtidat (Dinden dönme) hadleri tek tek incelenmiş ve delilleriyle birlikte teze konu olmuştur. Bunun yanında had cezalarının kavramsal çerçevesinin daha iyi anlaşılması için kısas-diyet ve ta’zîr cezalarına da yer verilmiştir. İkinci bölümde evrenselliğin tanımı ve tarihsellikle olan ilişkisi, tarihselci düşüncenin ictihad görüşü ve bunlarla bağlantılı olarak ayetleri anlama ve nassları yorumlama metodlarına değinilmiştir. Son kısımda ise had cezaları özelinde ahkamın evrenselliği tartışmalarına nüzûl sebebi, önceki şeriatlar, fıkıh usûlü, taabbudîlik ve kelâmi açılardan bakılmaya çalışılmıştır. Bazı başlıklar altında konunun anlaşılması açısından değerlendirme yazıları yazılmıştır. Araştırma yapılırken mümkün olduğunca dört büyük mezhebin muteber fıkıh kitaplarından, yeri geldiğinde önemli tefsir kitaplarından, ilgili hadis kaynaklarından ve konuyla ilgili yazılan makaleler, bilimsel yazılar gibi güncel kaynaklardan da yararlanılmaya çalışılmıştır. Zaman zaman konuyla ilgili farklı görüş sahiplerinin görüşlerine başvurulmuş, bunların kendi ifadeleriyle yazılmasına özen gösterilmiştir. Son kısımda konuyla ilgili bir sonuç ortaya konmaya özen gösterilmiş, bilimsel ve objektif olarak konu çözümlenmeye çalışılmıştır.

This study discusses the universality of hudud punishments, a special branch of penal law within the wider scope of İslamic law. This study is comprised of four main chapters. The first chapter offers an overview of penal law in the Islamic legal tradition, and then focus specifically on had punishments and the concept of "hududullah", and explores the particular place of had punishments within the overarching framework of Islamic penal law. In the section on hudud the following offenses, their hadd punishments, and the necessary evidences in their conviction are analyzed: zina (fornication), kazf (slander specifically regarding one's chastity), banditry, theft, the consumption of alcohol, rebellion against the state, apostasy. In order to better understand the conceptual frame of the hudud the first chapter also explores the concepts of "diyet" (the financial compensation paid to the victim or heirs of a victim in the cases of murder, bodily harm or property damage) and "ta'zir" (non-hadd punishments, financial or corporal, that are administered at the discretion of a qadi). The second chapter will explore the concept of "universalism" and its relation to "historicism" as well as the notion of "ijtihad" within historicist thought. It will also present the Quranic verses associated with these concepts and the methodology through which the source texts are approached. The final chapter will discuss on the issues surrounding the universality of the hadd punishments such as: asbab al-nuzul (the circumstances of revelation), the shari'ah of peoples prior to Islam, the concept of ta'abud in Islamic law, and philosophical issues which arise in kalam discourses. By way of clarification, some sections also include reviews The main sources for this research were the renowned books of the four major legal schools, and where necessary, the important books of Quranic exegesis (tefsir). Also cited are relevant hadith sources and modern scholarship related to this topic. As different sources were consulted fort his research, there were also differing opinions in some instances, which have been rendered here as closely to their original intent and wording as possible. İn the last section, this study offers a systematic and objective conclusion about the subject of the universality of had punishment.