Yabancılara Türkçe Öğretiminde Ömer Seyfettin’in “Pembe İncili Kaftan” Hikâyesinin B1 Seviyesine Uyarlama Çalışması

Abstract

Son dönemlerde yabancı dil öğretiminde iletişimsel yaklaşımın benimsenmesiyle birlikte Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde özgün metinlerin ders kitaplarında olduğu kadar okuma kitaplarında da kullanımı üzerinde oldukça durulan önemli konulardan biri olmuştur. Ancak özgün metinler, özellikle de edebî metinler hedef dilin bütün yapılarını kapsayabildiği için başlangıç ve orta düzeydeki dil öğrenicilerinin bu eserleri okuyup anlaması kolay olmamaktadır. Bu nedenle özgün yazınsal metinlerin ders kitaplarında ve yardımcı kaynak kitap olarak kullanılabilmesi için belirli yöntemler ve ölçütler çerçevesinde seviyelere göre uyarlanması uygun görülmeye başlanmıştır. Son yıllarda bu alanda yapılan çalışmaların sayısı oldukça artmış, gerek üniversiteler gerek bazı özel yayınevleri Türk edebiyatının önemli eserlerini seviyelendirerek Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenmek isteyenlerin kullanabilmeleri için yayınlamışlardır. Bu eserlerle Türkçe öğrenicileri Türk dilini öğrenirken Türk toplumunun düşünce yapısını, kültürel değerlerini de tanımaya anlamaya başlayacaklardır. Bu düşünceden hareketle bu çalışma ders dışında okuma metinlerine duyulan ihtiyacın giderilmesine destek olmaya yönelik yapılmıştır. Türk edebiyatının önemli yazarlarından biri olan Ömer Seyfettin’in “Pembe İncili Kaftan” adlı hikâyesi B1 dil seviyesine metin değiştirim ölçütleri çerçevesinde uyarlanarak Türkçe öğrenicilerinin okuma becerilerini geliştirmeye yönelik yardımcı kaynak olarak kullanması amaçlanmıştır. B1 seviyesindeki öğrenicinin hâkim olması beklenen dil yapıları İstanbul Üniversitesi Yeni İstanbul Yabancılar İçin Türkçe B1 seviyesi Ders Kitabı ve Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni esas alınarak belirlenmiş ve uyarlama işlemi bu kriterlere göre yapılmıştır. Daha sonra hazırlanan konu anlama soruları 22 kontrol grubu 22 deney grubu öğrencisine uygulanmıştır. Elde edilen veriler yorumlandığında uyarlanmış metnin anlaşılırlığının özgün metne göre daha fazla olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca hâlen bu alanda çalışmakta olan 12 öğretim görevlisinden uzman görüşü alınmıştır.

With the adoption of the communicative approach in foreign language teaching in recent years, the use of original texts in reading books as well as textbooks in teaching Turkish as a foreign language has become one of the important issues that are emphasized. However, since original texts, especially literary texts, can cover all the structures of the target language, it is not easy for beginners and intermediate language learners to read and understand these works. For this reason, it has been considered appropriate to adapt the original literary texts according to the levels within the framework of certain methods and criteria so that they can be used in textbooks and as supplementary reference books. In recent years, the number of studies in this field has increased considerably, both universities and some private publishing houses have leveled important works of Turkish literature and published them for those who want to learn Turkish as a foreign language. With these works, Turkish learners will begin to understand the mentality and cultural values of the Turkish society while learning the Turkish language. Based on this idea, this study was carried out to support the need for reading texts outside of the classroom. The story called “Pembe İncili Kaftan” by Ömer Seyfettin, one of the important writers of Turkish literature, was adapted to the B1 language level within the framework of text replacement criteria, and it was aimed to use it as an auxiliary resource for Turkish learners to improve their reading skills. The language structures expected to be mastered by the B1 level learner were determined on the basis of the Istanbul University New Istanbul Turkish for Foreigners B1 Level Textbook and the Common European Framework of Reference for Languages and the adaptation process was made according to these criteria. Then, the prepared subject comprehension questions were applied to 22 control group and 22 experimental group students. When the obtained data were interpreted, it was concluded that the intelligibility of the adapted text was higher than the original text. In addition, expert opinion was obtained from 12 lecturers who are still working in this field.