Türkiye’de Lisansüstü Tezlerde Vizyoner Liderlik Davranışlarının İncelenmesi: Bir Literatür Taraması

Abstract

İnsan sosyal bir varlıktır ve birlikte yaşama güdüsüyle organize olmuştur. Birlikte yaşam insanların belirli kurallar ve kriterler doğrultusunda örgütler oluşturmasını gerekli kılmıştır. Her örgüt amaçlarına ulaşmak ve devamlılığı sağlamak için liderlere ihtiyaç duymuştur. Bazı liderler örgütlerin gelişimine ve amaçlarına ulaşmada büyük katkı sağlarken bazıları başarısız olmuşlardır. Başarısızlığın liderden kaynaklandığı durumlarda liderler değişmekte iken, liderlik yaklaşımından kaynaklı durumlarda da yeni liderlik anlayışına geçilmiştir. Bu çalışmada ülkemizde vizyoner liderlik üzerine hazırlanan lisansüstü tezlerin tematik analizi ve metodolojik incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel yöntem kullanılarak doküman analizi yapılan bir durum çalışmasıdır. Çalışmada 2021 Temmuz tarihine kadar ülkemizde yayımlanan vizyoner liderlik konulu tezler üzerinde araştırmalar yapılmıştır. Ulaşılan 25 tez üzerinde çalışma yürütülmüştür. Araştırma bulguları; araştırmaların hangi yöntemle, hangi örneklem grubu seçilerek yapıldığı, araştırmada seçilen modellerin neler olduğu, tezlerin kamu ve özel üniversitelere dağılımı, şehirlere ve enstitülere göre dağılımı, tercih edilen analiz türü ve veri toplama araçlarına göre nasıl bir dağılım gösterdiği ayrıca vizyoner liderlik davranışına sahip liderlerin tezlerde vurgulanan özelliklerinin neler olduğu ortaya konmuştur. Sonuç olarak, yapılan tez çalışmalarının neredeyse tamamına yakınının nicel yöntem kullanılarak hazırlandığı, örneklem seçiminde çoğunlukla kamu kurumlarının ve okullarda görev yapan öğretmenlerin tercih edildiği bulgularına ulaşılmıştır. Bu alanda araştırma yapacak olanların nitel yöntemleri tercih etmeleri ve yöneticilerden oluşan örneklem gruplarını seçmeleri daha faydalı olabilir.