Türkiye’de Reklam Ajansları ve Grafik Tasarımcı Niteliği İlişkisi

Abstract

Takas sistemi ile ortaya çıkan ticari ilişkiler, reklamın doğmasına olanak sağlamıştır. Reklam, reklamverenin ürün veya hizmetinin hedef kitlesi ile buluşması noktasında köprü görevi görmekte; iletilmek istenen mesajı, tüketicisi ile buluşturmaktadır. Reklamverenlerin, reklam ihtiyacının karşılanabilmesi için de iletişim sorunlarının çözüldüğü, yaratıcı fikirlerin bulunduğu reklam ajanslarına ihtiyaç duyulmaktadır. Tarih akışı içinde reklam ajansları gelişmiş ve verdikleri hizmetlere göre sınıflandırılmıştır. Bu ajans türleri ve bölümleri tez içerisinde incelenmiş günümüz ajans hizmetlerine göre yeni eklemeler yapılmıştır. Reklam ajanslarının yaratıcı ekip bölümünde yer alan grafik tasarımcılar, yaptıkları çalışmalarda, iletişim problemlerini çözümleyerek ihtiyaca ve hedef kitleye yönelik çözümler sunmaktadırlar. Sundukları görsel tasarımlar da her platformda paylaşılarak hızla yayılmaktadır. Özellikle günümüzde network (bilgisayar ağı) sayesinde, herkesin bu görsellere kolay ulaşıp etkilenmesi, tasarım ürünlerinin oluşturulma sürecinde intihal ve esinlenme arasında gidip gelen tartışmaların başlamasına sebep olmuştur. Çalışmaların yaratıcılık ve özgünlük kavramlarına ne kadar sahip olduğu konusunda fikir ayrılıkları yaşanmıştır. Ayrıca gelişen piyasa ekonomisi, zaman sorunu, müşteri isteği gibi bazı sebepler de grafik tasarım adına olumsuz sonuçların doğmasına niteliksiz tasarımların çıkmasına zemin hazırladığı gözlemlenmektedir. Bu çalışmada, reklâm sektöründe etkili bir rol oynayan grafik tasarımcıların niteliği tartışılarak problemin nereden kaynaklandığı araştırılmıştır. Söz konusu cevapları bulabilmek adına da grafik tasarımın farklı kollarında işler üreten 11 tasarımcı ile röportaj yapılmıştır. Grafik tasarımcıların aldıkları eğitim, tasarımlarındaki özgünlük durumu, reklamveren ile ilişkisi ölçülmeye çalışılmış; verilen cevaplar analiz edilerek farklı görüşlere yer verilmiştir. Türkiye’de reklam ajansları ve grafik tasarımcı niteliği ilişkisi hakkında çıkarımlarda bulunulmuştur.

The commercial affairs which emerged with the barter system helped to facilitate the creation of advertisements. Advertising acts as a bridge with regards to meeting the advertiser's product or service with the target audience and transmits the message to be conveyed to the consumer. In order to meet the advertising needs of advertisers, there is a need for advertising agencies where communication problems are solved and creative ideas flourish. Througout history, advertising agencies have developed and they have been categorized according to the services they provide. These agency types were evaluated in the thesis and new classifications were added considering today's agency services. Graphic designers in the creative team of advertising agencies provide solutions for needs and target audiences by solving communication problems in their work. The visual designs they present spread rapidly as they are shared on every kind of platform. Especially today, thanks to the increased availability of internet, everyone has easy access to these visuals and this has led to the start of discussions that alternate between plagiarism and inspiration in the creation process of design products. There have been differences of opinions on to what extent the designs reflect the originality and creativity. Furthermore, it is observed that several factors such as the developing market economy, completing timelines and customer demand lead up to negative consequences and the emergence of designs lacking quality. In this study, the quality of graphic designers who play an effective role in the advertising sector is discussed and the source of the problem is researched. In order to find the answers in question, 11 designers who produce works in different branches of graphic design were interviewed. The quality of education received by the graphic designers, the originality of their designs, and their relationship with the advertisers were addressed and the answers provided were analyzed, which offered insight into different perspectives. Implications were made about the relationship between advertising agencies and graphic designer qualifications in Turkey.