Okul Müdürlerinin Çatışma Yönetim Şekillerinin İncelenmesi: Nitel Analiz Çalışması

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokullarda görev yapan okul müdürlerinin çatışmalara ve çatışma yönetimine dair görüşlerini analiz etmektir. Araştırma vaka deseni kullanılarak yapılan nitel bir çalışmadır. Çalışma grubu İstanbul ili Kağıthane ve Eyüpsultan ilçelerindeki ortaokul müdürleri arasından amaçlı örneklemin kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yoluyla seçilmiştir. Çalışma 2021-2022 eğitim öğretim yılında 10 ortaokul ve 10 imam hatip ortaokulu olmak üzere toplam 20 okul müdürüyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuştur. Araştırmada toplanan veriler içerik analizi yoluyla kod, kategori ve temalar geliştirilmiştir. Bu araştırma sonucunda toplamda 13 kategori, bu kategorilerden ise 7 farklı tema oluşmuştur. Bunlar: Çatışmaların örgütün geleceğine dair etkisi, çatışmaların kaynağı, çatışmaya sebep olan konular, çatışma yönetiminin etkisi, çatışmanın kişilik özellikleriyle olan ilişkisi, mevzuat ve politikanın çatışmaya etkisi ve çatışma yönetimidir. Bu araştırmada elde edilen bulgular; okul müdürlerinin çatışmaya dair olumlu görüşleri olduğu gibi doğru yönetilemeyen çatışmaların kuruma zarar vereceği; okul müdürleri en çok çatışmaları eğitim paydaşlarıyla istenmeyen öğrenci davranışları, okul bütçesinin temini, istenmeyen veli davranışları, bürokratik işleyiş, öğrencilerin derse karşı olumsuz tutumları konularında yaşadığı; okul müdürlerinin kişilik özelliklerinin çatışmalarda ve çatışmaların yönetilmesinde etken olduğu; Milli Eğitim Bakanlığı mevzuat ve politikalarının çatışmaya neden olduğu; okul müdürlerinin kullandıkları çatışma yönetim şekilleri sırasıyla; tarafların etkin dinlenmesi, bütünleştirme, görmezden gelme, hükmetme, uzlaştırıcı olma, ikna etme, iş birliği yapma olduğu görülmüştür. Bu araştırmada ortaya çıkan öneri okul müdürlerinin çatışma yönetimine ilişkin algılarının anket geliştirerek düzenli aralıklarla takip edilmesiyle okul müdürlerinin çatışma algılarının ortaya çıkmasının sağlanmasıdır. Bu sayede okul müdürlerinin çatışma yönetim stillerinin belirlenmesi sağlanacaktır.

The aim of this research is to analyze the opinions of school principals working in secondary schools on conflicts and conflict management. The research is a qualitative study using a case design. The study group was selected from among the secondary school principals’ in Kağıthane and Eyüpsultan districts of Istanbul with easily accessible case sampling of purposive sampling. The study was carried out with a total of 20 school principals, including 10 secondary schools and 10 imam hatip secondary schools, in the 2021-2022 academic year. Sample selection was determined by purposeful sampling technigue. Code, categories and themes were developed through content analysis of the data collected in the research. As a result of this research, a total of 13 categories and 7 different themes were formed from these categories. These are: The general evaluation of the organization regarding the conflicts, the source of the conflicts, the issues causing the conflict, the effect of conflict management, the relationship of the conflict with the personality traits, the effect of the legislation and policy on the conflict and the conflict management. The findings obtained in this study; While school principals have positive views on conflict, conflicts that are not managed properly will harm the institution; school principals have the most conflicts with education stakeholders about undesirable student behavior, provision of the school budget, undesirable parent behavior, bureaucratic functioning, and students' negative attitudes towards the course; that the personality traits of school principals are effective in conflicts and conflict management; The legislation and policies of the Ministry of National Education caused conflict; conflict management styles used by school principals, respectively; listening effectively, integrating, ignoring, dominating, conciliating, persuading, cooperating. The suggestion that emerged in this research is to ensure that school principals' perceptions of conflict are revealed by developing a questionnaire and monitoring their perceptions of conflict at regular intervals. In this way, the conflict management styles of school principals will be determined.