İbn Cüzey’in Teshîl Adlı Tefsirinde Kur’an Kıssaları

Abstract

İnsana dünya hayatında nasıl yaşayacağını göstermek üzere indirilen Kur’ân-ı Kerim, birbirinden farklı yöntemlerle İlâhî mesajı iletmektedir. Bu yöntemlerden biri de Kur’ân kıssalarıdır. Bu çalışmada Endülüs’ün elden çıkan son şehri olan Gırnata’da yetişmiş, döneminin önemli şahsiyetlerinden olan İbn Cüzey’in, Kur’ân kıssalarını tefsir etme yöntemi incelenmiştir. Araştırma giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Birinci Bölüm’de, İbn Cüzey’in yaşadığı dönem, coğrafya, hayatı ve ilmi kişiliği hakkında bilgi verilmiş; müellifin muhtasar bir tefsir eseri olan Teshîl’in, özellikleri, metodu, mukaddimesi ve kaynakları araştırılmıştır. İkinci Bölüm’de, Kur’ân kıssaları ana başlığı altında, “kıssa” ve benzeri kavramlar ile bu kelimelerin Kur’ân’da kullanımları, Kur’ân’da kıssa çeşitleri, Kur’ân kıssalarının özellikleri, Kur’ân kıssalarında edebî üslup, Kur’ân kıssalarında gayeler, Kur’ân kıssalarında tarihi gerçeklik zarureti konuları incelenmiştir. Üçüncü Bölüm’de, İbn Cüzey’in kıssaları tefsir etme metodu ana başlığı altında, İbn Cüzey’in Kur’ân kıssalarına genel bakışı, kıssaları tefsir ederken kullandığı rivayet metodları ve dirayet metodları irdelenmiştir. Çalışma, sonuç ve kaynakça ile bitmektedir.

The Qur’ān, which was revealed to show people how to live in the life of this world, conveys the divine message in different ways. One of these methods is the stories of the Qur’ān. In this study, the method of interpreting the stories of the Qur’ān by Ibn Juzayy, one of the important figures of his time, who grew up in Granada, the last city of Andalusia to be lost its dominance, was examined. The research consists of introduction, three parts and conclusion. In the first part, information is given about the period and geography in which Ibn Juzayy lived, his life and his scientific personality; The features, method, introduction and sources of Tashīl, which is a concise work of exegesis by the author, have been researched. In the second part, under the main title of the stories of the Qur’ān, the concepts of "story" and similar concepts and the use of these words in the Qur’ān, the types of stories in the Qur'ān, the characteristics of the stories of the Qur’ān, the literary style in the stories of the Qur’ān, the aims of the Qur’ānic stories and the necessity of historical reality in the Qur’ānic stories are examined. In the third chapter, under the main title of Ibn Juzayy's method of interpreting stories, Ibn Juzayy's general view of the stories of the Qur’ān, the methods of transmission and reason he used while interpreting the stories were examined. The study ends with conclusion and bibliography.