Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kullanılan Okuma Kitaplarının Okunabilirlikleri

Abstract

Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde ders kitaplarından sonra en sık kullanılan araç okuma kitaplarıdır. Okuma kitapları hedef dil öğrenicisinin hayal gücünü geliştirmesi, okuduğunu anlamlandırması, okuma becerisini geliştirmesi gibi çeşitli konularda yarar sağlamaktadır. Bu doğrultuda okuma kitapları hedef dil öğrenicisinin gereksinim duyduğu bir araçtır. Ancak bu gereksinimin karşılanması için hedef dil öğrenicileri için hazırlanan okuma metinlerinin çeşitli ölçütler göz önünde bulundurularak hazırlanması veya uyarlanması gerekmektedir. Bu ölçütlerden birisi de okunabilirliktir. Okunabilirlik, bir metnin okuru tarafından kolay ya da zor anlaşılır olma durumudur. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde öğrenicilerin düzeylerine uygun okuma metinlerinin hazırlanmasında okunabilirlik ile ilgili belirlenen yöntemlerden yararlanılması gerekir. Metinlerin okunabilirlik düzeyi ve puanı hedef dil öğrenicisinin sahip olduğu düzeyin üzerinde çıkarsa anlamada zorluk, altında çıkarsa kolaylıktan bahsedilebilir. Bu durum okumayı ve hedef dil gelişimini etkiler ve bundan dolayı metinlerin okunabilirlik ölçütü göz önünde bulundurularak öğrencilerin düzeyine uygun sunulmalıdır. Araştırmada doküman incelemesine dayanan betimsel yöntem kullanılarak Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenler için hazırlanan kitapların okunabilirlik düzeyi belirlenmiştir. Bunu belirlemek içinAteşman ve Çetinkaya-Uzun Okunabilirlik Formülleri kullanılmıştır.PIKTES projesi kapsamında Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi için hazırlanan “Yabancı Öğrenciler İçin Türkçe Hikâyeler” setinin okunabilirlik düzeyi Ateşman’a göre kolay iken Çetinkaya-Uzun’a göre metinlerin eğitsel düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen veriler okunabilirlik üzerine yapılan diğer çalışmalarla karşılaştırıldığında farklı sonuçlar vermiştir. Hikâye kitapları Çetinkaya-Uzun formülüne göre bağımsız düzey ve Ateşman formülüne göre kolay olduğu tespit edilmiştir. Tüm bu farklılıklar göz önünde bulundurularak hazırlanacak yabancılar için Türkçe ders kitaplarının okunabilirlik açısından incelenmesi, alanyazın araştırmacılarına yardımcı olmasına ve dil öğretiminde hazırlanacak ders kitaplarının araştırma sonuçları doğrultusunda yarar sağlayacaktır.

Reading books are the most frequently used tool after textbooks in teaching Turkish as a foreign language. It is about various activities such as the target language of reading books to develop imagination, make sense of learning, and improve reading skills. In this direction, the education of the education target language learner is an education. However, in order to be this learner, it is necessary to observe or stimulate reading texts in order to learn the target language. One of these criteria is readability. Readability is the state of being easy or difficult by a reader. In the external teaching of Turkish, it is necessary to benefit from the readability of appropriate reading texts. The readability level and scores of the texts can be mentioned in the target, if the target is the level of the language learner, the conveniences can be mentioned. This situation can be affected by the means to be targeted, and therefore the readability criterion of the texts should be taken into account, which can be adapted. The readability levels of the books for those who learn the descriptive model of the study in a similar way. In order to do this, readability formulas according to Ateşman and Çetinkaya-Uzun were used. While the readability level of the “Turkish Stories for Foreign Students” set can be taught as the language of Turkish within the scope of the PIKTES project, the readability level of the set is easy according to Ateşman, but according to Çetinkaya- Uzun, the texts can be defined as educational. Successful results have been obtained with studies on the obtained readability. The Storybook is plane according to the Çetinkaya-Uzun formula and is easy according to the Ateşman formula. It will benefit from the readability lessons of the books for foreigners, which will be prepared with all this in mind, and to get information about the researches that will be prepared in the education of the textbooks that will help the literature research.