Vitruvius’un De Architectura’sında Felsefe ve Mimarlık İlişkisi

Abstract

Vitruvius, MÖ I. yüzyılda Roma’da yaşamış bir mimar olup, yazmış olduğu De Architectura Libri Decem (Mimarlık Üzerine On Kitap) adlı on kitaptan oluşan eseri ile mimarlık tarihinde çok önemli bir yer edinmiştir. Onun bu eseri genel itibarıyla mimarlık ile ilgili teorik ve pratik bilgileri içermesinin yanı sıra terminoloji ve yapı bilgisi bakımından klasik arkeoloji için de temel kaynak olma hüviyetindedir. Diğer bir taraftan Vitruvius’un özellikle ilk kitabında ele aldığı hususlar felsefe tarihi açısından dikkate değer gözükmektedir. Çünkü o, bu bölümde bir mimarın alması gereken eğitimlerden bahsederken felsefeye de yer verir. Bu durumun neden ve amaçları ilgili bölümde kısaca açıklansa da yaşadığı dönemin siyasi ve toplumsal yapısı ile döneme etki eden felsefî anlayışlar incelenerek detaylandırılması mümkündür. Mimarlık ile felsefenin yan yana gelmesi hatta bir mimarın felsefeye olan gereksinimi aslında o dönemin felsefeye olan bakış açısını da yansıtmaktadır. Karşılaştırmalı bir yöntem ile yapılan bu çalışmada Vitruvius’un felsefeyi mimarlık ile nasıl ilişkilendirdiği, ona göre bir mimarın alması gereken eğitimler arasında neden felsefenin de olması gerektiği incelenmiştir. Bunu yaparken dönemin felsefî birikimine de temas edilip Vitruvius’un düşünsel kaynaklarının neler olabileceği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Mimarlığın yanı sıra başka alanların da felsefe ile olan ilişkilerine değinilerek felsefenin bilimleri kuşatıcı rolüne işaret edilmiştir.

Vitruvius, as an architect who lived in Rome in the 1st century BCE, has played a crucial role in the history of architecture with his work De Architectura Libri Decem (Ten Books on Architecture). His work not only encompasses theoretical and practical information about architecture but also serves as a fundamental source for classical archaeology in terms of terminology and buildings. In his first book, Vitruvius addresses topics that appear noteworthy from the perspective of the history of philosophy. He includes philosophy when discussing the education an architect should have. While the reasons and purposes of this situation are briefly explained in the relevant section, a more detailed analysis can be undertaken by examining the political and social structure of his time and the philosophical trends that influenced the era. The juxtaposition of architecture and philosophy not only highlights the necessity of philosophy for an architect but also reflects the philosophical outlook of that era. In this comparative study, it is discussed how Vitruvius associated philosophy with architecture and, why philosophy should be among the education an architect should have. The intellectual sources of Vitruvius are also sought to be revealed. Additionally, the relationship between philosophy and other fields is touched upon, highlighting the encompassing role of philosophy in various sciences.