Okul Müdürlerinin Hizmetkâr Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin Öz Yeterliklerine İlişkin Bir Karma Yöntem Çalışması

Abstract

Araştırmanın amacı “Okul müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışları ile öğretmenlerin öz yeterlikleri arasındaki ilişki düzeyini ve okul müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışları hakkında öğretmenlerin görüşlerini ortaya çıkarmak” şeklinde belirlenmiştir. İstanbul ilinin Anadolu Yakası’nda bulunan ilköğretim ve ortaöğretim okullarında 2021-2022 eğitim-öğretim yılında görev yapan 202 öğretmenin görüşlerine başvurulan bu çalışmada karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler analiz edilirken açıklayıcı desen tercih edilmiştir. Araştırmadaki nicel ve nitel yöntemin çalışma grubu kolay ulaşılabilir örneklemden belirlenmiştir. Nicel yöntemin veri toplama araçları Yönetici Hizmetkâr Liderlik Ölçeği ve Öğretmen Öz-yeterlik Ölçeği olarak belirlenmiştir. Nitel yöntem olarak ise veriler öğretmenlerin kendi okul müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışlarını değerlendirmeleri amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizi için nicel yöntem olarak korelasyon analiz yöntemi tercih edilmiş olup nitel yöntemde ise veriler içerik analizine göre değerlendirilmiştir. Araştırmanın nicel ve nitel bulgularını birlikte değerlendirdiğimizde öğretmenlere göre okul müdürlerinde mevcut olan hizmetkâr liderlik davranışları ile kendi öz yeterlikleri arasındaki ilişki anlamlı olmasa da destekleyicilik ve topluluk oluşturma temalarından hareketle orta düzeyde mevcuttur.

The aim of the study was determined as "to reveal the level of relationship between school principals' servant leadership behaviors and teachers' self-efficacy, and to reveal teachers' views on school principals' servant leadership behaviors". In this study, the opinions of 202 teachers working in primary and secondary schools in the Anatolian Side of Istanbul in the 2021-2022 academic year were consulted, and the mixed research method was used. While analyzing the data, explanatory design was preferred. The study group of the quantitative and qualitative method in the research was determined from the easily accessible sample. Data collection tools of the quantitative method were determined as Executive Servant Leadership Scale and Teacher Self-Efficacy Scale. As a qualitative method, data were collected by using a semi-structured interview form in order for teachers to evaluate the servant leadership behaviors of their school principals. Correlation analysis method was preferred as the quantitative method for the analysis of the research data, and the data were evaluated according to the content analysis in the qualitative method. When we evaluate the quantitative and qualitative findings of the study together, according to the teachers, although the relationship between the servant leadership behaviors of school principals and their own self-efficacy is not significant, it is moderate based on the themes of support and community building.