Hücvirî, Ali b. Osman Cüllâbî, Keşfu’l-mahcûb (Hakikat Bilgisi), Haz.

Abstract

Tasavvuf edebiyatının klasik eserlerinden biri de Ebü’l-Hasen Ali b. Osman b. Ebî Ali el-Cül- lâbî el-Hücvirî (ö. 465/1072) tarafından Fars diliyle yazılan Keşfu’l-mahcûb’tur. Keşfu’l-mahcûb, tasavvufun teorik ve pratik konularını sistemli bir şekilde işleyen ilk kitaptır. Hücvirî, eserinde tasavvufî hayatın derinliklerini kavramak ve bunları ifade etmek için aklî ve mantıkî ölçüleri ve ilkeleri mümkün olan en geniş şekilde kullanmıştır. Hücvirî, tasavvufun esas- larıyla sûfîlerin söz ve makamlarının açıklanması hakkındaki bu eserini kaleme alırken Serrâc’ın (ö. 378/988) Lüma‘ ve Sülemî’nin (ö. 412/1021) Tabakātü’s-sûfiyye’sinden faydalanmakla birlikte bunlardan farklı olarak hayat hikâyesini anlattığı sûfîlerin sözlerini de yorumlamış, gittiği yerler- de karşılaştığı kişi ve olaylar hakkında bilgiler vermiş ve tasavvufu yanlış anlayan ve uygulayan sahte mutasavvıfları eleştirmekten geri durmamıştır.