İslam Yazmalarında Kürrâse Numaralandırması Üzerine Bazı Notlar

Abstract

Yazma eser terminolojileri söz konusu olduğunda karşımıza çıkan terimlerden biri de “kürrâse”dir. Bir yazma eserin her bir formasının ilk “a” yüzünün sol üst veya nadiren sağ üst kısmındaki numaralandırma sistemini ifade eden kürrâseler, bir numaralandırma biçimini karşılamasının yanı sıra bir yazma eserin tanzim edilme sürecini göstermesi bakımından da önemlidir. Kürrâse numaralandırmaları, reddâde ve varak numaralandırması gibi daha küçük ölçekli, tanzime yönelik unsurların yaygınlaşmasından önce İslam yazmalarında kullanılan bir tanzim biçimi olarak karşımıza çıkmaktadır. Reddâde üzerine yapmakta olduğumuz çalışma esnasında bir tür numaralandırma biçimi olan reddâdenin aşamalı olarak uygulandığı gözlemlenmiştir. Bu noktada, forma numaralandırma sistemi olan kürrâse numaralandırmasının reddâdeye örneklik oluşturabileceği farkedilmiştir. Bu iki numaralandırma sisteminin tarihsel olarak birbirini takip etmesi meselenin kronolojik olarak izah edilmesine imkân tanımaktadır.