İstanbul Sütlüce-Halıcıoğlu Bölgesi Yerleşim Dokusunun Dönüşümü

Abstract

İstanbul’un Beyoğlu ilçesi sınırları içerisinde bulunan ve çalışmanın konusunu oluşturan Sütlüce ve Halıcıoğlu mahalleleri 5.yüzyıldan günümüze dek uzanan bir yerleşim kültürüne sahiptir. Bölge tarih boyunca her dönemde farklı kimlikler ve misyonlar yüklenmiştir. Erken Osmanlı dönemde padişahların yazlık saraylarının bulunduğu ve halkın sayfiye yeri olarak kullanıldığı bilinen bu bölge, farklı etnik ve dinsel kimliklere kendini açan, hem Müslüman hem gayrimüslim halklarını ve mezarlıklarını kucaklayan, çoğunlukla sakin, kent dışı görülen bir bölge iken, 20. yy. başlarından itibaren sanayi fonksiyonlarının yavaş yavaş sahilde yer aldığı ve Mühendishane-i Berri Hümayun’un burada oluşuyla sanayi-eğitim ağırlıklı bir bölge konumunda olmuştur. Cumhuriyet döneminde kent mezbahasının burada konumlanması bölgeye ayrı bir işlevsel kimlik kazandırmıştır. Bu çalışmada, İstanbul Beyoğlu ilçesi Sütlüce-Halıcıoğlu bölgesinin tarih öncesi dönemden bu yana geçirdiği mekânsal ve toplumsal değişimi ve dönüşümü ele alınmaktadır. Çalışma tarihsel bir perspektiften bölgeye bakmakta ve günümüze geldiğimizde son dönem bölgede yaşanmakta olan ve (olası) yaşanacak kentsel dönüşüm kararlarının da kısa bir yorumunu içermektedir.

The settlement in the region covering Sütlüce and Halıcıoğlu districts in Beyoğlu dates back to very old times and the districts assumed different identities and missions in each period. Hosting summer palaces of the sultans and used by the public as summer resort in early Ottoman time, while the region used to open itself out to different ethnic and religious identities, embrace both Muslim and non-Muslim people and their graves and be considered a quite non-urban space, from early 20th century it became an industry and education focused place, with the gradual appearance of the industrial functions by the shore and Imperial Mühendishane-i Berri’s presence. Then, the location of the city’s slaughterhouse in Republic time gave another function to the region. In this study, spatial and social change and transformation undergone by Sütlüce-Halıcıoğlu region since prehistoric age is elaborated. The study regards the region from a historical perspective, and contains a brief interpretation of the current urban transformation experienced/being experienced/to be experienced in the region.