Fibromiyalji Tanısı Alan Kadın Hastalarda Online Diyalektik Davranış Terapisi Beceri Eğitimi’nin Fibromiyalji ve Psikolojik Belirtiler Üzerindeki Etkisi

Abstract

Bu tezin birincil amacı Fibromiyalji (FMS) tanısı almış kadın hastalarda Diyalektik Davranış Terapisi Grup Beceri Eğitimi (DDT-GBE), Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Odaklı Ağrı ile Başa Çıkma Programı ve kontrol grubunun, FMS semptomları ve ağrı üzerindeki etkisini karşılaştırarak incelemektir. İkincil amacı ise DDT-GBE, BDT ve kontrol grubunun, FMS hastalarının duygu düzenleme becerilerine, bilinçli farkındalık, sıkıntıya dayanma depresyon, anksiyete, uyku kalitesi ve kişilerarası problem düzeylerine etkisini karşılaştırarak incelemektir. Bu kapsamda FMS tanısı almış 42 kadın hasta, DDT-GBE, BDT ve bekleme listesi olarak rastgele üç gruba ayrılmıştır. Katılımcıların yaşları 22-45 arasında değişmektedir. DDT grubuna (n=14) bilinçli farkındalık, kişilerarası etkililik, duygu düzenleme ve sıkıntıya dayanma becerilerini içeren DDT-GBE uygulanmıştır. BDT grubuna (n=14) ağrının psikolojisi, olumsuz otomatik düşünceyi tanıma, bilişsel yeniden yapılandırma, stres yönetimi, ağrıyla başa çıkma teknikleri, gevşeme ve hareket düzeyini artırma becerilerini içeren BDT Odaklı Ağrı ile Başa Çıkma Programı uygulanmıştır. Kontrol grubundakiler (n=14) ise bekleme listesine alınmıştır. Beceri eğitimleri 12 hafta boyunca haftada bir gün 2 saat çevrimiçi yapılmıştır. Hastalığın şiddetini ve hastanın genel işlevsellik düzeyini ölçmek için Yeniden Gözden Geçirilmiş Fibromiyalji Etki Anketi (YFEA), ağrı düzeyini değerlendirmek için Görsel Analog Ağrı Skalası (VAS) kullanılmıştır. Araştırmanın ikincil amaçları için ise Beck Depresyon Envanteri (BDE), Beck Anksiyete Envanteri (BAE), Bilinçli Farkındalık Ölçeği (BİFÖ), Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği (DDGÖ), Sıkıntıya Dayanma Ölçeği (SDÖ), Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) ve Kişilerarası Problemler Envanteri (KPE) uygulanmıştır. Ölçümler müdahale öncesinde, müdahalenin 6. haftasında, müdahale sonunda ve 3 aylık takipte alınmıştır. Verilerin analizi için Tekrarlı Ölçümlerde İki Yönlü Varyans Analizi kullanılmıştır. Bulgular incelendiğinde DDT-GBE’nin, BDT ve kontrol grubuyla karşılaştırıldığında FMS hastalarında ağrı düzeyini ve hastalığın şiddetinin azaltmada ve hastaların genel işlevselliğini artırmada etkili olduğu görülmüştür. Aynı zamanda DDT-GBE’nin, BDT ve kontrol grubuna göre, hastaların depresyon ve anksiyete düzeylerini azaltmada, duygu düzenleme ve kişilerarası ilişkilerde yaşadıkları güçlükleri azalttığı görülmüştür. Sonuç olarak DDT-GBE’nin FMS hastalarının tedavisinde psikoterapi yöntemi olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.

This thesis primarily aims to investigate the effect of Dialectical Behavioral Therapy Group Skills Training (DBG-GST) on Fibromyalgia (FMS) symptoms and pain among female patients diagnosed with FMS and compare these effects with Cognitive Behavioral Therapy (CBT) Pain Management Program and control group. Additionally, it explores the effects of DBT-GST on emotion regulation skills, mindfulness, distress tolerance, depression, anxiety, quality of sleep, and interpersonal effectiveness compared to CBT and the control group in FMS patients. Within this scope, 42 female patients diagnosed with FMS were randomly assigned to DBT-GST, CBT, and waitlist groups. The age of the participants ranged from 22 to 45. The DBT (n=14) group received DBT-GST involving mindfulness, interpersonal effectiveness, emotion regulation, and distress tolerance skills. And the CBT group (n=14) underwent CBT Focused Pain Management Program, which included the psychology of pain, recognizing negative automatic thoughts, cognitive restructuring, stress management, pain coping techniques, relaxation and increasing mobility skills. Those in the control group (n=14) were placed on the waiting list. Skills training sessions were conducted online for 2 hours, once a week over 12 weeks. The Revised Fibromyalgia Impact Questionnaire (FIQR) was used to assess disease severity and the patient's overall functionality, and the Visual Analog Pain Scale (VAS) was used to measure pain levels. For the secondary purposes of the research, Beck Depression Inventory (BDI), Beck Anxiety Inventory (BAI), Mindful Attention Awareness Scale (MAAS), Emotion Regulation Difficulties Scale (DERS), Distress Tolerance Scale (DTS), Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) and Inventory of Interpersonal Problems (IIP) were administered. Data were collected pre-intervention, at the 6th week, at the end of the intervention, and 3-month follow-up. Two-Way Analysis of Variance in Repeated Measurements was used to analyze the data. Results indicate that compared to CBT and waitlist groups, DBT-GST effectively reduces pain levels and severity of FMS and improves general functionality of the patients. Moreover, DBT-GST is also effective in reducing the depression and anxiety levels of the patients and difficulties experienced in emotion regulation and interpersonal effectiveness compared to CBT and the control group. Therefore, DBT-GST can be psychotherapy method in treating FMS patients.