Şebinkarahisar’da Hasan Şeyh Vakfı ve Menzilhaneler

Abstract

Bu çalışmada, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde tesis edilen ilk vakıf kurumlardan Hasan Şeyh Vakfı’nı ve onunla ilgili kurumları ele alarak, dönemin din-devlet ve toplum ilişkisine ışık tutacak bir noktayı aydınlatmaya çalışacağız. Hasan Şeyh Vakfı, Tarihi İpek Yolu menzillerinden Şebinkarahisar’ın güneyinde eski adı Melense, yeni adı Hasan Şeyh olan köyde, 12. yüzyılda kurulmuştur. Bölgede kolonizatör dervişler tarafından kurulan çok sayıda zaviye vakfı gibi, Hasan Şeyh Vakfı da, dini görevine ilaveten buradan gelip geçen yolculara, kervanlara imaret ve menzil hizmeti sunmuştur. Bu gün çoğunlukla devlet kurumları tarafından yapılan bu hizmetler, devrin şartlarına uygun şekilde Hasan Şeyh Vakfı tarafından icra edilmiştir. Ayrıca doğuya yapılan seferlerde Osmanlı ordusunun geçiş güzergâhında Hasan Şeyh Vakfı önem taşımış, ancak değişen şartlar üzerine işlevsiz hale gelerek unutulmuştur. İşte bu çalışmada, konuyla ilgili olarak halkın bildikleri ve belgeler buluşturularak önemli bir kültür varlığı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.