Establishment and Continuity of the Rüstem Pasha Madrasa Library

Abstract

This article aims to contribute to Ottoman book culture studies regarding collections and foundation libraries. It examines the book collection of Rüstem Pasha, one of the viziers of the Süleyman the Magnificent, in the Süleymaniye Manuscript Library. Rüstem Pasha's wealth of books is emphasized in historical sources. He established a high-grade madrasa in Istanbul in the mid-16th century and endowed a book collection necessary for education. This article compares the books specified in Pasha's endowment deed with the catalog of the collection issued during Abdulhamid II's reign, and its current state to reveal the formation of the collection and how it has survived to the present day. While the endowment deed provides detailed information about the first books endowed to the madrasa, the collection itself and the Hamidian-era catalog provide information about the books that were lost and added to the collection over time.

Osmanlı kitap kültürü çalışmalarına koleksiyonlar ve vakıf kütüphaneleri açısından katkı sağlamayı amaçlayan bu makale Kanûnî Sultan Süleyman'ın sadrazamlarından Rüstem Paşa'nın Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi'ndeki kitap koleksiyonunu incelemektedir. Tarihsel kaynaklarda kitaplarının zenginliğine vurgu yapılan Rüstem Paşa 16. yüzyılın ortalarında İstanbul’da yüksek dereceli bir medrese kurarak medresenin ihtiyacı olan kitapları da vakfeder. Makalede medresenin vakfiyesi, koleksiyonun II. Abdülhamid döneminde hazırlanan kataloğu ve bugünkü durumu karşılaştırılarak koleksiyonun oluşumu ve bugüne nasıl ulaştığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Vakfiye, medreseye vakfedilen ilk kitaplar hakkında detaylı bilgiler sağlarken koleksiyonun kendisi ve Devr-i Hamîdî kataloğu da zaman içinde eksilen ve koleksiyona eklenen kitaplar hakkında bilgi edinmemize yardımcı olmaktadır.