Kayseri'deki Selçuklu Dönemi Kadın Türbeleri

Abstract

Türkiye Selçukluları döneminde Konya, Kayseri ve Sivas şehirleri siyasi, sosyal ve kültürel açıdan önemli kentlerdir. Selçukluların kuruluş yıllarından başlayarak, özellikle Sultan I. Gıyaseddin Keyhüsrev ve oğulları I. İzeddin Keykavus ile I. Alâeddin Keykubad ve onun oğlu II. Gıyaseddin Keyhüsrev dönemlerinde/bir başka deyişle yükselme sürecinde Kayseri, hükümdarlar/sultanlar ve ailelerinin sosyal yaşamında önemli bir yer tutar. Bu dönemde kentin "Dârü'l Feth, Darü'l Mülk" unvanlarını aldığı, sultanların fetihlere burada hazırlandığı ve payitaht olduğu görülür. Kayseri, aynı zamanda özellikle Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan Erzincan, Erzurum, Şebin Karahisar gibi yerleşimlerin fethedilmesinde Selçuklu sultanları için önemli bir üs niteliği taşımaktadır. Kayseri'de Selçuklu döneminde farklı işlevli çok sayıda yapı inşa edilmiştir. Bu yapılar içinde kadın türbeleri/kimlikleri, mimarisi ve süsleme özellikleri ile farklıdır. Selçuklu sultanlarının eşleri, kızları ve kız kardeşleri için anıtsal mezar yapılarını Kayseri'de inşa ettirmiş olması dikkat çekicidir. Bu bağlamda Gevher Nesibe, Mahperi Hatun, Melike Adile/ Gaziye Hatun ve Şah Cihan Hatun türbeleri önemli örneklerdir. Özellikle Selçuklu sultanı I. Alâeddin Keykubad'ın eşleri Mahperi Hatun ve Melike Adile/ Gaziye Hatun türbelerinin Selçuklu dönemi kent dokusu içindeki konumları özeldir. İncelediğimiz dört kadın türbesinin kitabeleri dönemin siyasi ve sosyal yaşamına göndermeler yapan önemli yazılı belgelerdir.