R.1284/M.1868-1869 Tarihli Muhasebe-i Evkaf-ı Hümayun Defteri’ne göre Mamuratülaziz Vakıfları

Abstract

Bu çalışmada, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde bulunan Rumî Mart-Şubat 1284/Miladî 1868 Mart-Şubat 1869 tarihli Muhaseb-i Evkâf-ı Hümayun Defteri’nde yer alan Mamuratülaziz Eyaleti’ne bağlı Harput, Malatya, Hısn-ı Mansûr (Adıyaman) ve çevresindeki vakıflar incelenmiştir. Mamuratülaziz Eyaleti sınırları içerisinde bulunan vakıflar, bunların türleri, sayıları, menkûl, gayr-ı menkûl malları, gelir ve giderleri, vakıflarda çalışan görevliler vb. hakkında bilgi verilmiştir. Araştırmamızın temel amacı bölgedeki vakıfların zaman içerisinde geçirmiş oldukları sosyal ve iktisadi değişimlerin ortaya çıkarılmasıdır. Genel olarak Osmanlı hâkimiyetinin bölgede tesis edildiği 16. yüzyıl vakıf bilgileri ile 184/1868-69 tarihli Muhasebe-i Evkâf-ı Hümayun Defteri’nden elde edilen veriler kullanılarak değerlendirmeler yapılmıştır.