Trabzon Bedesteni Restorasyon Uygulaması

Abstract

Trabzon kenti, Asya’ya uzanan üçüncü kervan yolunun başlangıcında bulunması nedeniyle önemli ticaret yapılarına sahiptir. Trabzon Bedesteni de bu yapılardan biridir. Değerli ticaret mallarının alınıp satıldığı, yangın ve yağmalardan korunduğu Trabzon Bedesteni’nin, 15. yüzyıl sonlarında Osmanlılar tarafından yapıldığı görüşü ağırlık kazanmaktadır. Zamanla özgün işlevini kaybeden bedesten kullanım dışı kalmasıyla birlikte yapısal bozulmalara uğramış ve yıkılmaya yüz tutmuştur. Doksanlı yılların sonlarına gelindiğinde Trabzon’un önemli kültür varlığı olarak korunması gereken yapının farklı bir işlevle yeniden kullanılması gündeme gelmiştir. Bu amaçla Trabzon İl Özel İdare Müdürlüğü mülkiyetindeki yapı için, Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Valilik işbirliği ile makalenin yazarlarının da içinde bulunduğu bir çalışma grubu tarafından hazırlanan restorasyon projesi, Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 29.01.1999 gün 3373 sayılı karar ile onaylanmıştır. Restorasyon projesinin uygulanmasıyla bedesten, Trabzon’un sosyal ve ticari yaşamına yeniden kazandırılmıştır. Yapılan çalışma, Trabzon Bedesteni’nin tarihsel geçmişini ve yapısal özelliklerini tanıtarak, rölöve çalışmaları ile restorasyon aşamasında gerçekleştirilen yeniden yapım ve iyileştirme uygulamalarını içermektedir.

Trabzon has had important commercial buildings since it has taken place at the beginning of the third caravan route through Asia. The Bedesten in Trabzon is one of these constructions. It is commonly thought that the Bedesten as the central building of the commercial part of the town was built by Ottomans in late 15th century in Trabzon. The Bedesten, which lost its original function over time, had structural distortions as being out of use and it tended to collapse. At the end of the 90s the idea of re-use of this structure with a different function which has to be protected as a major cultural asset of the city has been come up. For this purpose, in collaboration with the Governorship of Trabzon and Karadeniz Technical University, it was regained to the social and trading life of Trabzon by carrying out a restoration project prepared by a working group that includes the authors of this article. This study comprises surveying practices, reconstruction and rehabilitation applications carried out in restoration phase by introducing historical background and structural properties of the Bedesten in Trabzon.