XIX. Yüzyılda Şeyh Şaban Veli Külliyesi

Abstract

XVI. yüzyılda Kastamonu’da Hisarardı mahallesinde, Şeyh Şaban Veli tarafından kurulan tekke yüzyıllarca hizmet vermiştir. Şeyh Şaban Veli Tekkesi, 1845 yılında Sultan Abdülmecid’in emriyle Kastamonu Kaymakamı Salih Ağa’nın nezaretinde tamir ettirilmiş ve alt yapısı yenilenmiştir. Ayrıca aynı kişinin gözetiminde tekkenin ihata duvarları bu dönemde yapılmıştır. Böylece Osmanlı Devleti’nin sonuna kadar faaliyetlerini sürdüren Şeyh Şaban Veli tekkesinde, XIX. yüzyılda Abdurrahman Efendi (ö.1834), Hafız Muhammed Said Efendi (ö.1889), İbrahim Şevki Efendi (ö.1897) ve Ataullah (Ata) Efendi (ö.1942) postnişinlik görevinde bulunmuşlardır. Bunlardan Abdurrahman Efendi babasından icazet almış ve otuz beş sene kadar tekkede görev yapmıştır. Kendisinden sonra tekke postnişinliğine geçen Muhammed Said Efendi ise genç yaşta olmasından dolayı kendini yeterli görmemiş ve Geredeli Halil Efendi’nin yanına giderek ondan ilim tahsil etmiştir. Ayrıca o Hacı Mustafa Safiyüddin Efendi’nin de hizmetinde bulunmuştur. Said Efendi’nin 1889 yılında vefat etmesi üzerine, oğlu Ata Efendi küçük yaşta olduğundan tekke bir süreliğine boş kalmıştır. Dönemin Kastamonu Valisi Abdurrahman Paşa’nın delaletiyle Bolu’dan İbrahim Şevki Efendi getirilerek şeyhlik postuna oturtulmuştur. Yaklaşık yedi yıl tekkede görev yapan İbrahim Şevki Efendi, Kastamonu’da büyük saygı ve hürmete mazhar olmuş, başta Ata Efendi olmak üzere, pek çok derviş yetiştirip onlara icazet vermiştir. Bu çalışmada XIX. yüzyılda Şeyh Şaban Veli Tekkesi’nde meydana gelen gelişmeler ele alınmaktadır.

The dervish lodge which was set up by Sheikh Shaban Veli in Hisarardı neighborhood of Kastamonu province in the sixteenth century has been offering service for hundreds of years. In the year 1845, Sheikh Shaban Veli dervish lodge was repaired and its infrastructure was renewed by the order of Sultan Abdul-Medjid and under the supervision of Governor Salih Agha. The walls surrounding the dervish lodge were erected as well during this period under the supervision of Governor Salih Agha. Thence, during the course of the nineteenth century, Abdurrahman Effendi (d.1834), Hafiz Muhammad Said Effendi (d.1889), Ibrahim Sevki Effendi (d.1897) and Ataullah (Ata) Effendi were appointed as the head (post-nisin) of the Sheikh Shaban Veli dervish lodge, which carried out its activities until the end of the Ottoman Empire. Of these, Abdurrahman Effendi, ratified by his father, served for some thirty-five years in dervish lodge. His successor, Mohammed Said Effendi, due to being at a young age, did not find himself sufficient enough to have such a post and left for Halil Effendi of Gerede so as to be tutored by him. In the meantime, he was also in the service of Haji Mustafa Safiyuddin Effendi. Following the death of Said Effendi in 1889, the dervish lodge remained without a head for a while because of the fact that his son, Ata Effendi, was at an early age. Ibrahim Şevki Effendi was brought from the province of Bolu upon the request of Abdurrahman Pasha, Governor of Kastamonu of the period, and was appointed Sheikh for the lodge. Ibrahim Şevki Effendi served nearly seven years in the dervish lodge, achieving great respect and reverence in Kastamonu, especially for his tutoring many dervishes including Ata Effendi. This study deals with the developments taking place in Sheikh Shaban Veli dervish lodge in the nineteenth century.