Kosova yarar çeribaşı / Buzağı camisi

Abstract

Makalede, Kosova, Piriştine’de yer alan Buzağı Camisi’nin koruma-onarım projesi anlatılmaktadır. 14. yüzyılda, Osmanlı’nın bu bölgedeki ilk yıllarında inşa edildiği tahmin edilen cami tek mekânlı, kapalı son cemaat yeri olan oldukça küçük bir camidir. Kerpiç yığma olarak inşa edilmiştir. Yapının harim mekânı yirmidört dilimli ahşap bir kubbeyle örtülüdür. Tavanın merkezinde eski, ahşap çıtalı bir göbeğin orijinal olarak korunduğu görülmektedir. Bu göbek üzerinde “Mühr-ü Süleyman” yer almaktadır. Ahşap göbekte üzeri yağlı boya ile kapatılmış renkli kalemişi bezemeler seçilebilmektedir. Yapı, çağdaşlarından farklı bodur, tuğla minaresiyle oldukça özgün bir yapıdır. Minare merdiveninde, iki sıra tuğla üzerine tek parça ahşap yerleştirilerek imal edilmiş az sayıda özgün basamak da günümüze ulaşabilmiştir. Yazı içerisinde, Buzağı Camisi’nin belgeleme çalışmaları, yapıyla ve çevresiyle ilgili tarihsel araştırmalar sunulmuş ve yapının restitüsyonu ile ilgili kaynaklar ve hazırlanan çizimler verilmiştir. Mevcutta özgününden oldukça farklı bir hale gelmiş olan yapının, çevresindeki eklerle birlikte çevresinde algılanabilmesi imkânsız hale getirilmiştir. Yapının koruma-onarım projesi dâhilinde planlanan, özgün değerlerinin öne çıkmasını ve bu değerlerle yapının çevresine de katkıda bulunmasını sağlayacak kapsamlı bir restorasyona yönelik müdahaleler ve burada gözetilecek ilkeler detaylı olarak makale içerisinde verilmiştir. Aynı zamanda yapı parseli içinde inşası yapılacak bir müştemilat, mevcutta bulunan fakat yenilenmesi düşünülen bir dükkân yapısına ait projeler ile çevre düzenlemesi, projeleri ve görselleriyle birlikte yazı içinde verilmiştir.

In this article the conservation Project of the Buzagi (Yarar Ceribasi) Mosque which is located in Prishtine in Kosovo is presented. The Buazgi Mosque is a very small mosque built in the 14th century during the first years of the Ottoman rule with a single praying halla and a closed narthex. It was built with mudbricks. The praying hall of the building is covered with a wooden dome taht consists of 24 slices. There is an authentic navel preserved in the middle of the wooden dome which shows the Seal of Solomon. There are also traces of kalemisi ornaments on the wooden dome that are covered with paint. Buzagi Mosque is a very authentic building differs from the mosques of its era with a very short and thick minaret on its side. The minaret stairs also has a few authentic stairs built of wood over two rows of brick. In the paper, the documentation of the Fatih Mosque, the historical researches of the building and its environments are given while the sources for its restitution and restitution drawings are presented. The building had many alterations and today it is impossible to get any sight of the building with many buildings added to its street facade. The conservation project of the mosque contains extensive interventions to restore the mosque to its authentic space organization and its authentic apparence and provides detailed principles for the restoration. Also through this restoration project a new auxiliary building for the mosque and a small store is planned. These projects with landscape design are also presented in this paper with its visual materials.